Ο Παππούς ο Χατζηχρίστος


Τον θυμούμαι να διασχίζει με το μαύρο ραλλί ποδήλατο του την οδό Αποστόλου Βαρνάβα με τη χαρακτηριστική τσάντα του μπακκάλη κρεμμασμένη στο τιμόνι του ποδηλάτου.
 
Ήταν ελεήμονας με σύνεση, προγραμματισμό, αγαπητική μέριμνα.

Πραγματικός ακόλουθος του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος.

Ένας αληθινός γνώστης της ανθρώπινης δυστυχίας,της οικονομικής δυσπραγίας πίσω από την πολύφωτη προθήκη της ραγδαία αναπτυσσόμενης Λέμεσού..
 
Ο παππούς ο Χατζηχρίστος, ο Χρίστος Χατζηλοϊζής από τον Άγιο Μέμνωνα Αμμοχώστου (γεννήθηκε το 1913) ένας από τους χαρακτηριστικότερους ανθρώπους της Ανατολής στα τέλη του εικοστού αιώνα της Κύπρου. 

Ένας των εσχάτων της ευσεβούς σύναξης της Αμμοχώστου που κατάφερε να επιβιώσει στη Λεμεσό της προσφυγιάς.

Είχα προλάβει να γνωρίσω κάποιους από τους ανθρώπους της Ανατολής, τους αληθινούς ατόφιους χριστιανούς που περιπατούσαν αγωνιστες στην κοσμοπολίτική Αμμόχωστό με αρετή κεκκρυμμένη.
Ανάμεσά τους ο πνευματικός πατήρ Αναστάσιος Χαραλάμπους, αυτή σεβάσμια και εμπλεη χαράς μορφή που ζούσε μετά την εισβολή κοντα στην Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στη Λευκωσία..
 
Ρύζι, γάλατα, ελαιόλαδο, ζάχαρη...  Οι μεταφορες με το ποδήλατο, οι μυστικές διαδρομές της αγάπης αλώνιζαν κυριολεκτικά τη Λέμεσό.
Πολλοί οι άγνωστοι ευεργετηθέντες, σκορπισμένοι σε Καταυλισμούς συνοικισμούς και αυτοστεγάσεις, βοηθητικά ενοικιασμένα σε πονεμένους και απόκληρους.
 
Ο παππούς ο Χατζηχρίστος ο ποδηλάτης της αγάπης ο πρωτινός Άθρωπος της Κύπρου ο βαθύς γνώστης και μελετητής του Ψαλτηρίου.

Ήταν παιδίν του τόπου μας ο γιος του Παπαδέρκη
Που τες Αρόδες έρκετούν στη Δρούσιαν επερπάταν
Τζ' οι κορασιες προσευχουνταν πέρκει να ζήσει πέρκει
Έφυεν εις του ουρανούς νιουλικός φως εκράταν

Μες τα χαρτιά και τα μελάνια από το 1982

Ενθύμηση πρώτη

Εργοχειρα γραφής και φτωχικές εκδοτικές και συγγραφικές διακονίες.

Φίλος αγαπητός από τα χρόνια της Λευκωσίας μου ζήτησε κάποιες πληροφορίες παλαιότερα για τα γραπτά μας,τις δημοσιεύσεις μας, τις εκδοτικές μας παρουσίες σε συντακτικές επιτροπές και στην ευθύνη της εκδοτικής επιμέλειας εντύπων.
 
Θεώρησα ωφέλιμον να σημειώσω σταδιακά κάποια από τα μη παραδεδεγμένης χρησιμότητας έργα μου ως αντιστάθμισμα της απουσίας οικονομικής προκοπής και ως ελαφρυντικόν δια τον άκαρπον κατα πολλούς βίον ημών.
 
Τα πρώτα μας κείμενα φιλοξένησαν οι εκδόσεις του μαθητικού περιοδικού του ΣΤ ΓΥΜΑΝΑΣΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ Καθολικής, η εφημερίδα ΑΓΩΝ, η εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ και η Εργατική Φωνή της ΣΕΚ, όπου έγραψα τις πρώτες μου ατεχνες βιβλιοπαρουσιάσεις.

Αυτά από το 1982 μέχρι το καλοκαίρι του 1984.
 
Φοιτητής πλέον από το Σεπτέμβριο του 1984 συνεργάζομαι με το χριστιανικο φοιτητικό περιοδικό Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΑΣ με, τη συνεργασία και την καθοδήγηση του Νικόλαου Βασιλειάδη και τη μαθητεία.

Στη Λευκωσία γνωρίζω το περιοδικό ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ για το οποίο γράφω κείμενακαι συνεργάζομαι με τη συντακτική επιτροπή από το 1986 μέχρι το 1994.
 
Με τις εφημερίδες της πρωτεύουσας αρχίζω να συνεργάζομαι αποστέλλοντας κείμενα από το 1985.

Απο το 1988 γράφω αρκετά κείμενα με ψευδώνυμο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΣΚΛΑΒΟΣ στην εφημερίδα ΕΠΙΚΑΙΡΗ.
 
Το έτος 1987 γνωρίζω τον ποιητή και πεζογράφο Γιάννη Κ.Παπαδόπουλο και ξεκινούμε μια προσπάθεια επαναπροβολής του έργου του.

Στα πλαισια αυτά γράφω εκτενή κείμενα για το περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ, ΑΣΤΕΡΑ Ιωαννίνων, Ορθόδοξη Μαρτυρία.

Αυτά ως ξεκίνημα.
Με τη σιγουριά ότι ξέχασα κάποιες δημοσιευσεις και έντυπα.

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης

Σήμερα συζητώντας στο ραδιόφωνο με το φίλο Χρίστο Ιακώβου για τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη και συγκεντώνοντας μια σειρά μαρτυριών μα και διηγησεων από συντοπίτες μου ιχνογραφήσαμε και τον Γολγοθά του Ευαγόρα από το βράδυ της συλλήψεως του μέχρι την προσαγωγή του στο Δικαστήριο.

Μια απίστευτης σκληρότητας διαδικασία "ανακρίσεων" που είχε μεγάλη διαρκεια και πολυάριθμους σταθμους.

Κυριολεκτικά έσερναν ένα δεκαοκταχρονο παιδί αντρείο και πρόωρα ώριμο από στατόπεδο σε στρατοπεδο και από θαλαμο βασανισμου σε άλλα παραπήγματα κολαστήρια.

Μέχρι να φτάσει στην Ομορφίτα και στους επαγγελματίες βασανιστες είχε υποστει τα πάνδεινα χωρίς να λυγίσει.

Στην Ομορφίτα με τσακκισμένα τα μάτια και κακοποιημένη τη σπονδυλική στήλη έδωσε μαθήματα ήθους και αντοχής.

Αφού βασανιστηκε με ακρότητα με τους ηλεκτρικους δυνατους λαμπτήρες προσώπων, στην απάνθρωπη ακολουθία των πέντε τεχνικών βασανισμου που έφεραν οι ανακριτες απο την Κένυα για να την "εξελίξουν" στα σώματα των παιδιών και των νέων μας ο Ευαγόρας άντεξε και τη γεμάτη σωματικους πόνους μοναξιά κατα τον εγκλεισμό στο δωματίο "αναρρωσης", σκοτεινή επούλωση πληγών για περιπου επτα μερονυχτα.

Αυτή ήταν η τακτική των πεπολιτισμένων...
 
Αυτός ο μήνας απάνθρωπων βασανισμών μπορει και περισσότερο, ίσως σχεδόν δυο μήνες, δεν ερευνήθηκε σε βάθος για να προβληθει το μεγαλείο του ποιητη, του δισκοβόλου, του επαναστάτη του συνειδητά ανυπότακτου στην Αποικιοκρατία του αντάρτη δασών.

Του ΕΛΛΗΝΑ ΝΗΣΙΩΤΗ ακόλουθου του Διονύσιου Σολωμου.

Του Ορθοδοξου Χριστιανου πουχε στο σακκάκι του μια εικόνα του Χριστού και μια μικρή ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ.
 
Μετά από όλους τους βασανισμους είχε το κουράγιο να σταθει στο Δικαστήριο των Βρεττανών και να εξηγηθει ωσαν Μακρυγιάννης ωσαν Διονύσης Καρδιανός.
Ως Έλληνας Κύπριος που ηγάπα και ποθούσε την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ έπραξε ως αντάρτης.
 
Δεν τους άφησε να δώσουν τας δικαστικας τους παραστάσεις
 
Μετά απο όλη αυτή τη σταυρωση είχε το κουράγιο να τραγουδα και να ψέλνει τις τελευταίες οκτω ώρες του βίου του μέχρι
να τον κοινωνήσει ο παπα Αντώνης να πει τους τελευταίους του πόνους και να κρατήσει το σταυρό του στο στήθος του.

Ο Ευαγόρας ο εσταυρωμένος
ο της αγάπης και του αγνού έρωτος
ρωμαλέος έφηβος
περπάτησε μετά την εντεκάτην νυχτερινή
στο ικριωμα χωρις να δειλιάσει μπρος στους δήμιους
με το Διονύσιο Σολωμό σύντροφο τραγουδώντας
με την ευχή να είναι ο τελευταίος της αγχόνης.
 
Ευαγόρα...
 
Μεσάνυχτα και λιγοστοι μείναμε
Να δανειστούμε λίγη απ την καρδια σου
το πυρωμα εννοώ
το Φως σου
για τους δύσκολούς χειμώνες.
 
Α ρε αδέρφι μας λεβεντικο.
Επλουμισες μας
ΑΓΑΠΗΝ ΕΡΩΤΑΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ...

Ο φούρπος

Στα χρόνια μετά τηνεισβολή όταν αποκτούσες έναν φούρπον έπρεπε για να τον έχεις χρόνια να μην τον κατεβάσεις αμέσως εις την χωράφαν παρά τον δικαιολογημένον σου ενθουσιασμόν.

Σύμφωνά με τηνσυλλογικήν σοφίαν των γειτονιών του Αή Γιάννη αλλά και των χωρίων περιξ της Αμμοχωστου ο φούρπος επρεπέν επιμελώς να γρασαριστει μετρίως εις τις ραφές όλες.

Μετά διακρίσεως ούτε λλίον γρασσον με τσιγκουννιάν,ούτε πολλήν να γεμώσει ο φούρπος πελά σέλα να γριστει.
 
Κατόπιν επρεπεν να παραμείνει ακίνητος για 48 ώρες εις μέρος σκιερον να τραβήσουν οι ραφές λαου λάου ανευ πιέσεως.

Την τρίτην ήμέραν ο φούρπος ήταν παντελώς έτοιμος να πελλάνει την χωράφαν και τους νεαρους συνδρομητες της ανευ προβλήματος ή ιδιοτροπίας.
 
Με χορηγόν τον Κον Αντρεαν Βλάσκον έχω παραστεί και συμμετείχα εις ποικίλα γρασαρίσματα φούρπου εις άπασαν την οδον Τρόοδους
 
Μέχρι πέντε χρόνια αδιάκοπης ποδοσφαιρικής καταπόνησης αντέξεν ένας φουρπος που εκερτήσαμεν εις τους παίκτες με την στάμπαν του Τάσσου και ολόκληρην συλλογην με τους Ππαντζιαράες τον Μιαμηλιώτην τον Κουρέαν τον Κανάρην και άλλους.

Τον εγρασαραμεν με τον Αντώνην Γεωργίου και άλλους βοηθούς με την καθοδηγησην του Άντρου του σοφού της γειτονιας που επηγαινεν εις την Τεχνικήν και μας εσυνόδευεν εις το Τσίρειόν να δούμεν μάππαν μούχτιν.
 
Ήταν άλλοι τζιαιροι ένας φούρπος εκάνεν μιαν χωράφαν.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με συγκινεί όσο περνουν τα χρόνια και για μια αρετή που όσο τον διαβάζω σιγαλινά αργά τόσο πιότερο την ψηλαφώ.

Περιγράφει ανθρώπους αληθινούς με αρετές και αδυναμίες.
Ταυτόχρονα εικονογραφεί τον μαχόμενο ξωμάχο τον κατά τους επιτηδείους μόλις και μετά δυσκολιών μετερχόμενον το άθλημαν της επιβιώσεως.
 
Αιτιολογεί τις αγωνίες τις μάχες και τους πολέμους του όταν ωριμάζων πλέον από τις απάτες των εν γένει τυχοδιωκτών και
παρηλλαγμένων νομίμων κλεπτών και τοκιστών και ανατοκιστών προληπτικά δρα πυροβολών με τσα όποια μέσα.

Με πρώτην την φωνήν την γλώσσαν και το ανάστημά του μικρόν ή μεγάλον.
 
Ως ξωμάχοι πλέον τον έχουμέν οδοδείκτην μαζίν με τον Μακρυγιάννη το πρώτο σπαθί λόγου και παρρησσίας κατά των κομιστών των απατηλών τεγνών σταύρωσης του κομματιού εκείνου του ελληνικού λαου που δεν ήξερε από φατρίες σπιούνους και αχόρταγους επιτήδειούς.
 
Αχ παππού Αλέξαντρε καλά μας ιστόρησες την αρετήν μα και τις αδυναμίες των ανθρώπων.
 
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ο γρουσός μας ο θκιαβαστής των ευρισκομένων όπισθεν και έμπροσθεν της προθήκης των ρωμέικων εγκοσμίων....
 
Κράτει μου το σιέρι παππού Αλέξαντρε τζιεν θωρώ καλά τούτες τες συννεφκιασμένες πονηρες ημέρες...  Κράει με καλά τζιαι ωρες ώρες λλιοψυχώ...