Τα σειμωνιάτικα...



Πρωτοβρόχια στη Λέμέσο και θυμήθηκά πως ετακτοποιούντο τα ζητήματα ένδυσης μετά τα Πρωτοβρόχιά από τότε που έχω αναμνήσεις ήτοι από το έτος 1969 και εντέθεν.

Από το 1970 έχω αναμνήσεις και εικόνες από τον μώλο και τη γειτονιά.  Άμαν έβρεσιέν Σεπτέμβρην ή Οκτώβρην τα σπίθκιά μας ήταν προετοιμασμένα διότι είχεν προηγηθεί η προεργασία που τις μανάδες μας.

Εφκαίναν δηλαδή τα σειμωνιάτικά έξω τζιαι σιγά σιγά αναλόγως του τζιαιρού εφυλάγοντο τα καλοτζιαιρινά.
 

Γενικά που την Α τάξη είχαμεν που κανέναν καλόν ή μέτριον τρικόν ή καμμιά ζακέτταν.  Τα τρικά μας εν ήταν κατ' ανάγκήν γορασιμιά.  Μάλλον οι πλείστοι και οι πλείστες στην τάξην εφορούσαν κανέναν προσφερθέν από συγγενικόν πρόσωπόν ή αδερφόν και αδερφήν.

Υπήρχε και η πιθανότητά οι σμίλες πλεξίματος της γιαγιάς της μάνας ή καμμιάς μερακλίνας θείας ή νούννας να σου εδώριζαν την χαράν ενός νέου πλεκτού αφού επέρνας την πολυάριθμήν και ακραία στη συχνότητα δοκιμασίαν του άξαμου για να φκεί καλόν πάνω σου.

Τούτον καποτε εσήμαινεν πως την ώραν που οι άλλοι επαίζαν μάππα επρεπεν να είσαι προσοχήν μες τον ηλιακόν για να σου τερκάσούν το πλεκτόν πάνω σου πριν ενώσουν την εμπρόσθια μάλλενη πλευρά με το πλεκτόν της ράσιης ενώ το έκτακτον συνέδριον του καφε του δειλινού θα εξεφραζεν γνώμες.

Το ματς επροχώραν το τρικόν και τα σημαθκιάσματα επαιζαν στις καθυστερήσεις τζιαι ο σέντερ μπακ ήταν να κρεπάρει...  "Κάτσε καλά στάθου ίσια να φκει το τρικόν καλόν πάνω σου".  "Ήντα κοπελλούθκια μάνα μου ο νους τους εν παστην μάππαν".  "Εν χρυσοσιέρα η μάμα σου".  "Ήντα ωραίον τρικόν!  Να μου πεις το σχέδιόν!"...
 

Άμαν έχαννές τα ντέρπυ υπήρχεν πιθανότητα να ξηάσεις το μπλε τρικον σου...
 

Για το σακκούιν σου αν είσιες θα συγγράψουμεν άλλην πραγματείαν όπως και για το μεσανατολικόν πρόβλημαν που προέκυπτεν αν έχαννες το τρικόν σου ή αν το εξήαννες μες την τάξην.  "Είπαμεν σσιλλιές φορές να φυλάετε τα πράματα σας... Που εν ο νους σας!"...

Η γιαγιά μας η Σοφρωνία 

 

Εστρέφουμουν μιαν νύχταν με το ποδήλατον που το Ιδρυμαν Παναγίδην που το δρόμον της Αγγλικής σχολής του Λόγου δίπλα που τον ποταμόν τον κοντινόν του γηπέδου της Σα υπάρκο που ταν η θρυλική έδρα τριών ομάδων του Αγροτικού και χώρος των ατυπων πρωταθλημάτων των τάξεων του Αθηνα ιδείου μετά το 1981.

Επέρασα που το γεφυρούιν τζιαι έπκιαα την Ιωαννή Κυριακίδη κατα κάτω για να μπώ εις την Τροόδους να φτάσω σπίτιν μας πριν να πκιάουν τα νερά.  

Άμαν εμπήκα έσσω επερίμενεν με μια έκπληξη ούλλον χαρά.  Ήρτεν που το χωρκόν η γιαγιά μας η Σοφρωνία.

Άμαν έρκετούν έφερνεν έναν φως μαζίν της.  Μια άλλην χαράν ανέκφραστήν μαζίν με αυκά, παξιμάθκια, λουκάνικα, ιστορίες της Δρούσιας της Λαόνας τα νέα του χωρκού τον τραχανάν τον φρέσκον που άχνιζεν μες την κασαρόλλαν


Τζείνην την νύχταν άκουαμέν την να μας μιλά τραουδιστά. Εν την εχορτάναμεν.  Η γιαγιά μου η Σοφρωνία.  Ήτουν που τους Κουππάρηες τους ξακουστούς που φτάσαν εις τα πέρατα της γης μα αήκαν τη Δρούσιαν μες την καρκιάν τους.


Πάντα άμαν ήτουν κοντά μας η καρκιά μας επετάλιζεν χαρούσιμα.  Εισιέν φως τζιαι χάρην η ταπεινή η αισιόδοξη η χαρούμενη η φιλόξενη η μαστόρισσα της ελεημοσύνης


Αχ τζιαι νάχα την αγάπην σου να την καλοφυλάω τζιαι τζείνην την ελπίδαν σου ούλλον να τραουδάω...

Αληθινές γεύσεις



Μιαν αφρόζαν θκεια Δεσποινού" ακούετουν το δείλις στο σιος πόξω που τον καφενέν της Εκκλησιάς.

Άμαν έρκετούννη αφρόζα ήτουν διαδικασία να την ετοιμάσεις με τα θκυό ποτήρκά να την πκιέις να την απολαυσεις τζιαι να μεν σου ξησιειλήσουν.

Που απέναντί ακούετούν πάλε το δείλις "θκυο συθθθετα θκειε Κυριάκο".  Ο θείος ο Βοσκός τα ετοίμαζεν μετά χαράς.


Καλοτζιέρκα αξέχαστά.


Δεξιόττερα ο Κάψαλός με τον Φάνην επίνναν πύραν ΚΕΟ.  "Ακόμα μιαν θείε τζιαι έναν ποτήριν ακόμα για το θκειόν μας το Χρίστο".  Ηταν δειλίς αργά τζιαι επνάζαν λλίον οι κασάπηες.  Σε λλίον ο Φάνης θα άννοιεν την ταβέρναν τζιαι ο Κάψαλός τα φουρνούθκια.

Η νύχτα ήτουν ναν έμπλεη γεύσεων αληθινόν δίχα χιλέν δίχα ψευκιάν μόνον ποτζείνην την παλλιάν αγάπην της Λαόνας...
Η Καινή Διαθήκη


Ελάλεν ο γέρο Γιαννής Δρουσιώτης ο Παλλιαμπελίτης: Η Καινή Διαθήκη καλέ μου γιε εσιιει είκοσι εννιά βιβλία.  Ελάλεν ο θκειός ο γραμματιζούμενος που ήτουν ψάλτης καλός τζιαι αναγνώστης πρώτος πως διαιρούνται, ελαλεν το πολλά τούτον το ρήμαν.

Διαιρούνται το λοιπόν σε ιστορικά βιβλία, διδακτικά τζιαι προφητικά.  Τα ιστορικά εν τα τέσσερα Ευαγγέλια τα πολλοπλούμιστα τα πολλοφωτισμένα.  Τα γράμματα τους εν σγιαν τον ήλιον τζιαι περίτου κόμα.

Ιστορικόν βιβλίον εν τζι οι Πράξεις των Αποστόλων.  Μες τουντο βιβλίον το αθάνατον λαλει τζιαι ήνταλος εγενιμαν γρισκιανοι πούρτεν ο Απόστολός ο Παύλος τζιαι ο Απόστολος Βαρνάβας ο Συντοπίτης μας τζιαι με κόπους πολλους είδαν το Φως τζιαι επιστέψασειν οι Έλληνες της Τζιύπρους μας τζιαι που τότες επκιααν τον καλόν τον Δρόμον τζιαι μιαν σειράν καλήν.  Έτσι εγέμωσεν ο τόπος μας Αγίους σαν τον Άην Κόνωναν του Ακάμα τον Αήν Νεόφυτον στην Τάλαν τζιαι τον Άην Πανάρετον τον Δεσπότην της Πάφου.
 

Τούτα παλλιά εμαθθέναν τα στα Δημοτικά.  Τωρά επκιάαν άλλες τέγνες.  Κάτι αλουπιές περατιτζιες να μας στραώσουν τους μιτσιούς να θωρούν την Εκκλησιάν τζιαι να πογυρίζουν.  Που να ξέραν όμως.  Το νιν αντα να τρώει τη γην...  Καλά τα λάλεν ο Βασίλης ο σοφος ο ποιητης μας γιουιν μου καλόν.

Οι κασεττίνες μας


Ήταν κάτι κασεττίνες που είχαν στο πλάιν φερμουαρ, το οποίον είχες αυστηρες οδηγίες.  Έμπα τζιαι αννοίεις τζιαι κλείεις τες συνέχεια τζιαι γινεί καμμιά ζημιά τζιαι δεν αντέξουν έξι συναπτά έτη!

Πόξω η Κύπρος, μεγάλη, μες σε μπλέ πέλαγος, συνήθως χωρίς γραμμήν κατάπαυσής πυρός, με την Τζερύνεια της, τον Δαυλόν της, την Καρπασίαν της, τον Απόστολόν Αντρέαν της.  Μια Κύπρος ολόκληρη, μετά της Αμμοχώστου, παρά το πέλαγος της Κιλικίας...

Άννοιες το φερμουάρ τζιαι ω του θαύματος...!  Θυσαυρός χρωμάτων μολύφκια που τα καλά ξύστραν πλαστικήν την λιόστραν την επίσημήν ριγούαν μοιρογνωμόνιον τριγωνούθκια...


Την πρώτην φοράν που μας εδωρίσαν που μιαν λαλεί μου ένας συμμαθητής μου "Ειμαστεν με τον βασιλιάν γενιά...!"


Τότες την Κύπρον αγαπούσαν την τζι οι κασεττπινες...


15 Σεπτεμβρίου του 1972



Η 15 Σεπτεμβρίου του 1972 ήτω η πρώτη ημέρα επισήμου επαφής των συνομιλήκων μου της χωράφας και της σουνοικίας άπασας με την Δημοτικήν Εκπαίδευσην των εν τη νήσω Κύπρω Ελλήνων Ορθοδόξων Χριστιανών.

Η μεγίστη πλειοψηφία των παροικούντων στου Χαράκή ήτο απόφοιτοι του πολυετούς νηπιαγωγείου της χωράφας και των αυλάδων (Ύστερις εκαταλάβαμεν πως εσσιει τζιαι αλλωσπως νηπιαγωγείον εις την υφήλιον).

Εν τη ημερα ταύτη εκουμπήσαμεν αισίως περι τα τεσσαράκοντα δύο έτη σχέσεως με την εκπαιδευσην της Κύπρου.
 
Τα εκπαιδευτήρια εν έτει 1972 και 1973 εδίδασκον ολίγα αργά σταθερά και ελεγχόμενα δια να μανθαννομεν και να μην έχουμεν πολλήν δουλειάν εις την οικία να ποιούμεν και άλλα επωφελή διακονήματα εν τη χωράφα και τις παραποτάμιες μας βασιλειες εις τους δύο χειμαρους τ'Αη Γιάννη.
 
Τα σκολεία εδουλεύκαν και Σάββατον αλλά εσκολάναν δωδεκα τζιαι τεταρτον.  

Εστρωνετουν κόμα τραπέζιν του μεσομερκού τζιαι τα σπίθκια ήταν κόμα φωλιές αγάπης τζιαι κοινωνίας προσώπων τζιαι όι ξενοδοχεία πολλαπλών ωραρίων.
 
Το φαίν ήτουν έναν τζιαι αν μεν σου άρεσκεν εμεινισκες νηστικός.

Η σαλάτα ήτουν σαλάτα, το λάδιν λάδιν, η τομάτα πομηλόριν, τζιαι οι γεύσεις έναν τζιερασμάν ευδαιμονίας.

Έρκεσούν που το σκολείο τζιαι ετρωες φαίν καταστημένον.  Φτωσικόν μα εύγεστον και ουχί μυστηρίου προελεύσεως και αναζητουμένου συστάσεως τζιαι χημικής πονηρκάς.

Παλέ επκιάμεν άλλες στράτες...

Αθημαστε τζειντες πατάτες με τα αυκά τζιαι το χαλλούμιν το τηανητόν για τα λουφκιά τα καλοσασμένα ύστερα που το σκολείον με το τσαρτελλούιν τους το κρομμύδιν το φρέσκον...

Σχολικό "σαβουάρ βίβρ"...

 


Οι πλαστικές ξύστρες χρειάζονταν προσοχή.  Όταν έπεφταν από το θρανίο κινδύνευαν να ραγίσουν ή να σπάσουν τέλλια.  Γι αυτό επρεπε να προσέχεις.  Περισσότερο της διπλανής σου.  Τότε στα πρώτα χρόνια του Δημοτικού συνηθιζόταν να έχεις διπλανή για να σε συμμαζεύει να μην μιλάς.  Έλα όμως που οι κορούδες ήθελαν τα λιγοστά τους σχολικά εις αρτίαν κατάστασην.
 

Πως τώρα να συμμαζέψεις την κινητικήν αγωγήν της χωράφας και των ποταμών τζιαι να ποφέφκεις να μεν ρίφκεις χαμέ τις ξένες ξύστρες, να μεν λερώνεις τις όμορφες ρίγες, να μεν σου πέφτουν τα ξύσματα στα ολοκάθαρα τετράδια της ντελικάτης διπλανής σου.

Οι καταγγελίες και οι ενημερώσεις καραδοκούσαν.....
Αν έριφκες ξένην κασεττίναν χαμέ, αν εκατάλιας το καλόν σβηστυριν το μυρωδικόν είσιες πελάες.  Εν το συζήτούμεν για το μαντηλάκιν της κορούς αν κατά λάθος το εκούντας χαμε.  Αυτά μέχρι το 1974.....
 

Εις την ιστορικήν διαλογήν του Οκτωβρίου οδηγήθειν εις τάξην προτίστως προσφυγικήν και με τύπους λαίκους.  Παρά τας εναντίους βεβαιώσεις μάλλον παρά το άριστόν της επιδόσεως εκρίθειν μάλλον χωρικός και εξ οικογενείας όχι τοσούτον προοδευτικής και ακολουθούσας την πεπατημένην δουλοπρέπειαν
 

Έτσι εγλυτωσα από την αυτοφοβήν προσοχήν τις έννοιες για τις ξύστρες και τα λοιπά.  Ακολούθησα πλέον την οδόν των προσφύγων και της αξέστου ολίγον φτωχολογιάς.  Έμεινα μιαν ζωήν αντικατοχικός αλητάκιν της παράδοσης και βεβαίως επορεύθειν παιδιόθεν ως μη έχων τας αναγκαίας καλάς κοινωνικάς συστάσεις, τα πρέποντα πιστοποιητικά φρονημάτων και
αστικής καταγωγής.


Υιός θερμαστη και εργάτριας. Βλαστός της Λαόνας.  Έμεινα ελευθερος από τους συστηνοντας τα καλά παιδιά.  Έσιει σαν την ελευθερίαν...

Τζιας με κουμαντάρεις ακόμα τες ξύστρες σου
Τουλάιστον έμεινες νάκκον ο Γιαννάκης της χωράφας που αγάπαν την Κύπρον του πολλά, τον Θεόδωρον Κολοκοτρώνη, την Εκκλησιαν του Άη Γιάννη του Ελεήμονα, τη Δρούσιαν του τζιαι τους πρωτινούς της, τα σουβλάκια του Φύτου τζιαι του γέρου του Πράσινου.
 

Έμεινες με τη φτωσιηκήνσου αγάπην τζιαι τα κοπελλούθκια της Τζιερύνιας, του Βαρωσιού, της Μόρφου, μα προπαντός τους Καρπασίτες τζιαι τα φτωχολεμεσιανούθκια της Τροόδους.
Μαζίν τους πελα σέλα στις μονάδες ανεπιθυμήτων στο Λήδρα Πάλας στες εκκλησιές των ουτιδανών.  


Ήντα να κάμουμέν, αγάπην είχαμεν που ανωρίς εις τον Παπαδιαμάντην.  Τζιαι τζειντην γλώσσσαν την Ομηρικήν
Έλα να παμεν τζει
τζει στα βουνά τ'Ακάμα...
Ενημέρωση και ψυχαγωγία της εποχής

Είναι αλήθεια πως τότε μετά την εισβολή όλοι διάβαζαν, παιδιά και έφηβοι.  Από τον δημοφιλή ΜΠΛΕΚ, τον Ζαγκόρ τον ΟΜΠΡΑΞ μέχρι Μικυ Μάους Τιραμόλα και άλλα πολλά κόμικς.


Υπήρχαν ποικίλες διμοιρίες διαβάσματος.  Πρώτη και καλύτερη η Αθλητική Μεραρχία ολόκληρη.  Οι ποδοσφαιρικες συζητήσεις και οι αθλητικές ενημερώσεις στην αυλή στις τάξεις του Στ Γυμνασίου ξταν όντως επικές.


Οι διαλογικές μάχες εκ του συσταδειν εδιδοντο εις τα περιξ στενά όπου δια να επιβιώσεις επρεπε να κατέχεις εις βάθος το Παγκύπριον και Πανελλήνιον Πρωτάθλημα.  Τούτο απαιτούσε μελέτην σοβαραν του αθλητικού τύπου "Φίλαθλος" και τις λοιπές και να είχες σοβαράν πρόσβασην εις μιαν των Αθηναικων ΜΠΑΛΑ, ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΦΩΣ, ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ...
 


Δια να ληφθεις δε σοβαρά υπόψην ήτο επάναγκές να έχεις τεκμηριωμένην φιλαθλον ιδιότητα μίας ομάδος εν Κύπρω, μίας ομάδος εν Ελλάδι και μίαν εις το Αγγλικόν Πρωτάθλημα..


Επιπροσθετο εμπειρικό προσον η μετοχή σου σε όμαδες ποδοσφαίρου χωράφας από τεσσάρων ετων, η σοβαρά συμμετοχή σου ανευ απούσιών εις την ομάδαν μάππας της τάξης σου, και η εις βάθος στήριξη μίας συνοικίακής ή αγροτικής ομάδος ενταγμένης επισήμως σε μίαν από τις τρεις Αγροτικκές Ομοσπονδίες της Επαρχίας ΠΑΑΟΚ, ΕΠΟΠΛ ή ΑΟΚΝΕΛ.
 

Κορυφαίοι αναλυτές του σχολείου ο Νίκος Ανδρέου.  Είχε το ρεπορταζ της Ομόνοιας.  Ο Γιώργος Παττίχης - Μετρ του ρεπορταζ του ΑΠΟΕΛ.  Ο Σάββας Παπαθωμάς γνώστης αδιαφιλονικητος όλων των γεγονότών της προσφυγικής αθλητομάνας ΑΝΟΡΘΩΣΗΣ.  Ο Γιώργος Παρασκευάς και η ελαχιστοτης μου, εμβαθύναμε μετα πάθους στην πορεία του ΑΠΟΛΛΩΝΑ.  Ο Γιώργος και τα Υψωνιάτικα γνωριζαν εις βαθος τα της αγροτικης ΠΑΑΟΚ.
 

Ακρωτήρι και Υψωνας Διγενης έγραφαν ιστορία τότε στα αγροτικά γήπεδα και τα ολοήμερα επτα καθ ομάδαν τα αξεχαστα σεβεν α σαίτ.
 

Είναι αξιοσημείωτο πως εκτός από τη μελέτη των μαθημάτων, τα όποια φροντιστηρια, τις δουλειες του ποδαριού, ή τις τακτικές της βιοπάλης, μελετούσαν όλοι για τα ενδιαφέροντά τους.

Άνθιζε και ο δανεισμός.  Βιβλία για μοτόρες για το στιβο, επιστημονικά περιοδικα, εκκλησιαστικά περιοδικά, ΦΛΑΣ ΑΦΙΣΟΡΑΜΑ. Εγγλέζικα της μάππας Βιπερ Νόρα για τα κορίτσια.  Κομμάτικά έντυπα και άλλα πολλα
 

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ είχε μεγάλη παρουσία στον Αη Γιάννη.  Επίσης τα καουμπόικα ΜΙΚΡΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ και ΜΙΚΡΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ.
 

Πολλοι και πολλές στο σχολειο μας διάβαζαν λογοτεχνία.  Αρκετοί διαβαζαν και πολιτική λόγω των δύσκολων καιρων.
 

Η μεγάλη όμως συζήτηση που δεν ξεχνω ήταν αν κυκλοφόρησε τελικά το πολυσυζητημένο ΜΠΛΕΚ με τον τραγικό υπότιτλο Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΠΛΕΚ...
 

Υ.Γ.  Ιστορικές ήτο βεβαίως και οι διχαστικές συζητήσεις περι του καλυτέρου Κυπρίου ποδοσφαιριστού.  Καιάφας ή Κανάρης, Κουρέας ή Κρυστάλλης, Κολοκάσης, Μιαμηλιώτης ή Ππαντζιάρας.  Μάρκού Στεφανής Φοίβος ή Φάνος.

Είναι γεγονός ότι συγχήζα πολλους φίλους όταν έριχνα στη συζήτηση τον Τάσο της ΑΕΚ ίδιαίτερα μετά τους απόκλεισμούς της Ντερπυ Κάούντυ και της Κ.Π. Ρεηντζερς.

Το ποδήλατο απόψε παρασυρθήκε σε ταξίδια σελίδων πολύχρωμων και ασπρόμαυρων...
 

ΑΤΕ ΤΕΛΕΙΩΝΕ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΑΛΛΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΠΑΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΕΙ Ο ΔΕΛΗΚΑΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΔΟΜΑΖΟΣ

Ταξίδι στις γεύσεις τις γυμνασιακές...


Όταν έβγαινες από το Αθηναίδειο από την πλευρά του δρόμου σε περίμενε ένα καφενειο σαντουιτσιδικο.  Το διευθυνε μια κυρία.  Εδω μαζευονταν πολλοι παρανομούντες αλλά και αναμένοντες.  Τα σάντουιτς ήταν ολίγον καλύτερα από της καντίνας.  


Ολίγον πιο πάνω ήταν και είναι η πίτσα Ναπολι.  Κατά γευστικές μαρτυρίες ασφαλείς από έμπειρο γευσιγνώστη οι πίτσες της ήτο θεσπέσιες και με προσεγμένα τότε αγνα υλικά.


Στην λεωφόρο Μακαρίου υπήρχαν διάφοροι γευστικοί πειρασμοι.

  

Δεξιά από τα φώτα της ΝΑΑΦΙ ήταν το στέκι του Στηβ αριστερά με φουλ μενού δυτικών γεύσεων τζουκ ποξ και από τα πρώτα βίντεο.  Χαμπουρκερ με πατάτες, σάντουιτς και τα λοιπά.



Απέναντι το Κινκς η δισκοθήκη του οποίου κλειστηκε σύμφωνα με διαδόσεις από την Αστυνομία, ενω το εστιατόριο στέκι αγαπητό για πολλούς λειτουργούσε μέχρι τα χρόνια του ενενήντα.  Γεύσεις δεκάδες σέρβιρε στο γνωστό ευρωπαικό μοδάτο σενάριο.  Μακαρονάδες και τα συναφή...
 

Προς τη μεριά της οδου Αριστοτέλη Βαλαωρίτη οδηγούμαστε στην ιστορική Ψησταριά Δρουσιώτη ιδιοκτησια οικογενειας που τα παιδιά της φοιτούσαν στο Αθηναίδειο.  Νομίζω ένα απο τα κορίτσια ήταν προεδρος μας.  Ξεχνώ το όνομα.  Η ψησταρια ήταν ένας παράδεισος κυπριακών και αθηναικών γεύσεων μικρα οπτική έκδοσις του Τσελεμεντέ.  Ενώ εις την βιτρίνα των μικρολιχουδιών εδράζετο το μικρό περιβολάκι γεύσεων προσιτων δια το μαθητικό βαλάντιο.  Κούπες, δάκτυλα, πισιες, πουρέκια, αλμυρά και γλυκά, άγνωστες αρμενικες λιχουδιες νομίζω.


Πολλοί είχαν να λένε και για ένα φούρνο μαγικό με το όνομα σίγμα κοντα στην κάτω στάση της Λεόντιου, πολύ κοντα στο διάσημο καταστημα μοντελισμου και τα κεντρικά της Σίλβερ που δωριζε φλίππερ, ποδοσφαιράκια, πιλιάρτα, τζουκ ποξ σε όλη τη Λεμεσο.  Ο φούρνος αυτος ετοίμαζε τις καλύτερες τασιηνόπιττες τυρόπιττες και ελιοπιττες της Λεμεσου.  Είχε λιανικο πωλητή τον Κο Χαμπή χρυσο άνθρωπο που έφθανε από το Νοσοκομειο μέχρι την περιοχη Χαράκη.

Το ταξίδι στις γεύσεις τις γυμνασιακες θα συνεχισει μόνον αν το κοινόν τις εγκρίνει ή τουλαχιστον τις αντέχει.


Ξέχασα να γράψω για τις ΙΟΝ αμυγδάλου και για την εκπληξη που προξενησε η μικροεισβολή της ΙΟΝ νουασετα.  






Χαιρετώ και ελπίζω να μην δημιουργησω προβλημα αυξησης στην θερμιδική κατανάλωση και την υπερβαση τυχον υγιεινής διατροφης

Η Μονάδα της φτωχολογιάς...


Τέτοιες μέρες το 1987 υπηρετούσα σε μόνάδα μικρή πυροβολικού στα Πηγαίνια Τηλλυρίας.  Μονάδα της φτωχολογιάς. Οι άνευ κομμάτικού μέσου και λοιπών κοινωνικών συστάσεών κατέληγαν εκεί ψηλά ή στο παρακείμενο φυλάκιο.

Στον Κάτω Πύργο στο πεζικό τα ίδια.  Οι χωρκανοι μου της Λαόνας τζιαι αρκετοι ανεπιθύμητοί.


Τις νύχτες στα φυλάκια ανάβαμε φανούς θυέλλης για να δειπνήσουμε.  Όλοι γυρόν που το τραπέζιν κάτω που τα άστρα του ουρανού.
 

Τριάντα χρόνια από τότε τζιαι εν νομίζω να μας εφκάλαν που τες λίστες για τις μονάδες ανεπιθυμήτων.  Ούτε μας εσβήσαν οι επιλοχίες που τες διμοιρίες αγγαρειών...

Πειράζει με τζιαι ένας που υπηρέταν στη Χαλεύκα.  Μια ζωήν κράτας λάθος στράταν τζιαι λάθος χρώμαν ταυτότητάν.  Ούτε για υποδέκανέαν εν σε εκρίναν κατάλληλον.
Ήντα να κάμουμεν.  Ειδικότης κτιθείσα εν το στρατεύματι... και εις το δελτίον ποιού...


ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΕ...
 

Μόλις με επήραν τζειπάνω ετηλεφώνησεν ο Σίμος ο ντράμερ.  Εν εμπορεν να το χωρέσει ο νους του.  Ρε Γιαννάκη μα είσαι στ' αλήθκεια στα Πηαίνια;!  Ο κάλος ο αθρωπος ο τιμιος εν εμπόρεν να το πιστέψει...

Ζ' (ΚΑ) Δημοτικό Σχολείο, 

Αποστόλου Ανδρέα Λεμεσού

 



Στο Δημοτικό Σχολείο του Χαράκη το ένδοξον εβδομον της πόλεως που δώρισε παίκτες εις τας εθνικάς ομάδας της νήσου υπήρχεν η αντίληψη ότι η πτώσις του μολυφκιού από το θρανίον χαμέ εις το πάτωμαν της τάξης (με τις ωραίες μαρμαρίνες) ήτο μικρά η μεγάλη καταστροφή διότι εσπάζαν οι μούττες που μέσα τζιαι όσον τζιαι αν εξυζες μούττη γερήν εθθα γεράτιζες.

Έτσι ελαλούσαν τζιαι οι μεγάλοι τζιαι οι κορούες της τάξης τζιαι η Κλειώ (που ήταν πολλα προκομμένη) τζιαι η Μαρία Ιωάννου (που ήταν ...τζιαι γειτόνισσα μου), μαθήτριες άριστες και όντως προκομμένες.
 

Εις την ως άνω αντίληψήν υπήρχεν μία βάση ελαλούσαν οι γειτόνοι μου της χωράφας αλλά για τα μολύφκια τσεκοσλοβακίας οχι για τα άλλα τα καλά. 

Πάντως εν γεγονός πως εγλέπαμεν τα πράματά μας αλλά εμοιραζούμαστεν τα τζιόλας εκτός που μίαν μικρήν μειονότητάν που ούτε ετόλμας να τους ηζητήσεις διότι έσαζασε καλά διά της αρνήσεως...

Ευτυχώς η κυρία Αγνή η χαρισματική δασκάλα μας της Α και Β τάξεως είχεν παρακαταθήκην μολυβιών και εις έκτακτον περίστασην μας έδιδεν και έτσι εμπόρούσαμεν να γραφούμεν και οι ανήκοντες εις την ομάδαν των "ασυστάριστων", "αμελών" ή "πτωχών"...

Εις την Κυρίαν Αγνήν χρεωστώ την στέρεαν μύησην εις την γραφήν και την τελειοποιήσην της αναγνώσεως και την συμπλήρωσήν της διδαχής του πατέρα μου, ο οποίος μου εγνώρισε τον Μίμην και την Λόλαν εν έτος προ της εισόδου μου εις την θρυλικήν πρώτην τάξην της Κυρίας Αγνής, όπου έμαθα και όλην την πορείαν του Χριστού μας εις την γην και τον βίον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.

Έπίσης έμαθα να αγαπώ την πατρίδαν μου μικρήν και μεγάλην και την ελληνικήν σημαίαν.

Όλα αυτά εις την Α και Β τάξη προ της τραγικής εισβολής.  Ύστερις αναγκασαν την να μας ποχωριστεί τους μισους τζιαι κόμα εχω το παράπονο που έκοψα μες την ομάδαν των αποχωρούντων.

Τον πρώτον τζιαιρόν εγυρευκά τον αίτιον ποιος ήτουν.  Υστερις εκατάλαβα πως προνοία Κυρίου εκατατάχθειν εις τους αναπληρωματικους.  Έφυά αναγκαστικά που την ασφάλειαν της αγκάλης της άριστης δασκάλας μου τζιαι εισήλθα εις βιόν μαθητικόν περιπετειώδη και μαχητικόν προς επιβίωσην και προσαρμογήν.  Ούλλα πκιον εθέλαν αγώναν πότε λλίον πότε πολλήν.

Δίχα να το θέλουμεν εγινημάν ασσέν τζιαι αναπληρωματικοί μονομάχοι...

Η παλάσκα του Δημοτικού 




Εν συντομία το ζήτημα βαλίτσα ή παλάσκα του Δημοτικού Σχολείου ήτο απλόν και λυμένον.  

Εγωράζαν σου μιαν το 1972 (αν μεν εβρίσκαν καμμιάν παροπλισμένην που κανέναν γείτοναν ή κανέναν συγγενήν).  

Ελαλούσαν σου εττεμπισιάζαν σε "να την ηγλέπεις σαν τα μμάθκια σου!".  Αν εκακοπάθθενεν επηεννεν κανέναν καλοτζιαίριν εξπρες στον σκαρπάρην για ππατσάρισμάν.  Εφέρναν σου την πίσω τζιαι ελαλούσαν σου πως εγένειν τζιενούρκα.


Αν εφκαλλές το Δημοτικόν με θκυο βαλίτσες εν ήσουν τζιαι τέλλια οικονόμος...
 

Για κασεττίνα εν το συζητούμεν.  Μιά με την Κύπρον έξω για έξη έτη.  Αυστηρές οδηγίες που παντου "να μεν παίζεις με το φερμουάρ της!"
 
Για στολήν επίσημήν τα πράματα ήταν δύσκολά.  Ο,τι είσιες εφόρες από το 1972 ως το 1978.  Κάποιοι είχαν.  Οι περίτου ιδιαίτερα μετά την εισβολήν ήταν απλώς ευπρεπως ενδεδυμένοι.  Τα κορίτσια επροσπαθούσαν να φορούν ποθκιάν.
 

Πολλοι εξ ημών μέχρι και σήμερα δεν εχουμεν εξοικιωθει με την διαδικασία αγοράς καινούριών ενδυμάτων.  Για χρόνια ήταν κάτι σπάνιο μακρινό για μας.  "Α Παναγία μου ελέρωσες το σακκούιν που σου έδωσεν ο ανοψιος αμαν τζιαι εμιτσιανεν του!"
"Εν τούτον που εφόρεν τζιαι ο θκειος μου;"

Το εμπόριο ποδηλάτων στη Λεμεσό




Το εμπόριο ποδηλάτων στη Λεμεσό, αμέσως μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι σίγουρα μια κερδοφόρα ενασχόληση, αλλά και ένα κυνηγητό δόσεων, εισπράξεων, επιδιόρθωσης, μεταχειρισμένων ποδηλάτων. 

Είναι επίσης και η ανάπτυξη ενός δικτύου συνεργασιών (η ταχυδρομική επικοινωνία με τη Καλαβασό, την Πάφο λιγότερο, με τη Λευκωσία, αποτελεί καθημερινή ρουτίνα).

Ένας άλλος συναφής τομέας είναι το εμπόριο εξαρτημάτων.   Διεξάγονται μάχες για την έγκαιρη άφιξη των ελαστικών και των εξαρτημάτων.  Οι προσφορές πηγαίνουνκαι έρχονται στην Πάφο.  Τηλέφωνα για ανταλλαγές, παζάρια για μείωση τωνχοντρικών τιμών.

Όλα αυτά βέβαια χωρίς να σταματά ποτέ η μάχη με τα κατάστιχα, τις καθημερινές εισπράξεις, το ένα σελίνι, το ενάμισι πλάι στη λίρα και σπάνια, πολύ σπάνια το πεντόλιρο.  Η προσεχτική τήρηση ενός εκτενούς καταλόγου οφειλετών διαφαίνεται στα σωζόμενα έγγραφα.

Η Λεμεσός η ποδηλατοκρατούμενη χρεωστεί σχεδόν όλη δόσεις σε συμβόλαια ενοικιαγοράς.

Ταυτόχρονα ο αγαπητός ΜανώληςΓεωργιάδης αγοράζει συνεχώς μεταχειρισμένα ποδήλατα.  Για παράδειγμα την 1ηΑπριλίου 1951 αγοράζει ένα ποδήλατο Ρόγιαλ Έμφιλτ από το Δημήτρη Βαγιάνο με αριθμό 177096, «προς δύο λίρας και 10 σελινιών».  Στο πρόχειρο πωλητήριο ο Βαγιάνος υπογράφει ότι τις έλαβε τοις μετρητοίς.

Οι ποδηλατάδες της πόλης μαζί με τους έμπιστους βοηθούς, αλλά και ένα σμήνος μαθητευομένων, επιδιορθώνουν επιμελώς τα αγοραζόμενα με καταιγιστική συχνότητα μεταχειρισμένα ποδήλατα. Οι δυσκολίες στις εισαγωγές κατά το Β’Παγκόσμιο Πόλεμο φαίνεται πως ενίσχυσαν μια σειρά από πρακτικές επιδιόρθωσης, παραγωγής εξαρτημάτων, μετακίνησης ποδηλάτων από πόλη σε πόλη, από τη Λεμεσό σε αγροτικά κέντρα.

Οι πρακτικές αυτές εδραιωμένες πλέον διευκολύνουν και ενισχύουν το εμπόριο ποδηλάτων στη Λεμεσό και στην Κύπρο γενικά.  Η προσφορά διευκολύνει τη φτωχολογιά της πόλης στην απόκτηση ενός ποδηλάτου. 

Ταυτόχρονα όμως η προσφορά μεγάλου αριθμού μεταχειρισμένων ποδηλάτων ισχυροποιεί τους ποδηλατάδες και ορισμένους από τους εισαγωγείς ποδηλάτων.  Για παράδειγμα το 1951 ο Μανώλης; Γεωργιάδης θέτει όρους στη μεγάληεταιρεία Philips στο Birmighan και όταν αυτή αδυνατεί να ανταποκριθεί ακυρώνει την παραγγελία. Ένα πρόβλημα που προσπαθούσε να διαπραγματευτεί ήταν η καθυστέρηση στην αποστολή και παραλαβή των εξαρτημάτων τους.

Ένα άλλο ξεκίνημα σχολείου....

 


Κάποτε το να έχεις σιδερένια ξύστρα ήταν μεγάλη πολυτέλεια...
Μια τέτοια αρκούσε για όλη την τάξη του Δημοτικού μας σχολείου.
Ένα λάστιχό αρκουσε πεντε έξι παιδια.
Ένα αναγνωστικό λιγοστά τετράδια μας έμαθαν ελληνικά και μας βοήθησαν να αγαπήσουμε ανάγνωση και γραφή.


Τον Οκτώβριο του 1974 ενισχύθηκε το συσσίτιο στο σχολείο.
Λεφτά δεν υπήρχαν αλλά οι ηρωικές καθαρίστριες φρόντιζαν με χίλιους τρόπους οι χορηγίες να μετατρέπονται σε λιχουδιες.
Το γάλα και το ρύζι σε ριζόγαλο.  Χίλιες δυο λύσεις για να χαρούμε. Να πορευτούμε τους δύσκολους εκείνους μήνες.

Πηγαίναμε πρωί απόγευμα.  Δύο κύκλοι.

Στη γειτονιά οι μανάδες συνεργάζοντάν.  Πάντά τις έχω κρυμμένες στην καρδιά μου εκείνες τις ώρες που οι μανάδες μας στρώθηκαν στον κόπο στην μέριμνα για να στηρίξουν τις προσφυγούες μανάες.

Η μάνα μου κουμανταρε ρυθροις μυστικοις να αντέξουν όλες να μην γονατίσουν.  Στη ξένη δούλεψη από τα δώδεκα σε άγνωστο τόπο ήξερε από πόνο και αγωνιστηκε με αρχοντιά και διακριτηκότητα.
Η κυρία Ελένη με τη γιγάντια καρδια αγάπης.
Νύχτες που με έστειλε να αφήσω ψωμί σε παράθυρο κουζίνας.  "Να το βάλεις και να χαθείς...!"


Οι καιροι που μοιραζόμασταν και αγαπούσαμε...


Διαβάζω συχνά τα περί αγορών και προετοιμασίας για την έναρξη του σχολείου και ταξιδεύω στα χρόνια που ένα απλό ξεσκόνισμα της περσινής και προπέρσινης τσάντας αρκούσε...

Ταξιδεύω στις αγορές που γίνονταν με τον ιδρώτα της προσωπικής εργασίας.

Δεν θα ξεχάσω το πρώτο παντελόνι μπάκι που αγόρασα μετά την πληρωμή μου από τα αμπέλια.

Ήταν εποχές που μοιραζόμασταν ποδήλατα, σακκίδια, τετράδια, βιβλία, ξύστρες, μολύβια, παντόφλές, παπούτσια της μάππας, γάντια τερματοφυλάκων, στολές.  Το φαγητό, το αναψυχτικό, τη σοκολάτα, τις μπάλες, τις ρακέττες, τις σκέψεις και τους προβληματισμους μας.


Στην πίσω αυλή του σπιτιού του ο Σίμος ο ντραμερ ο μουσικός ο συμμάθητης μου από την Α Δημοτικού είχε παρκαρισμένο το Κάρλτον του αδερφού του που είχε φύγει στον Καναδά.  Το μοιραζόταν μαζί μας.  Ένα ποδήλατο πολυτελείας και μας είχε το ελεύθερό να το δανειζόμαστε ακόμα και όταν έλειπε...


Το ίδιο συνέβαινε με τις κιθάρες, τα αμπλιφαιάρ, τους ενισχυτές, τις κονσόλες, τα τύμπανα, τα ντέφια, τα καλώδια


Ήταν οι καιροι που μοιραζόμασταν και αγαπούσαμε....
Ελπίζω να μην αλλάξαμε.....
Να μην εκσυγχρονιστήκαμε...


"Φλι φλο" (flip flops)

Όταν τα φλι φλο τα πασίγνωστα ασπρομπλε τσαρίκια, οι παντόφλες της φτωχολογιάς, έχαναν το μικρο κάτω κυκλικό μέρος τζιαι εφκαίναν σου συνέχειά εκνευρίζοντας τόσον εσέναν όσον και τους συμπαικτες ή τους συνταξιδιώτες σου στον ποταμόν διότι εκαθυστέρας τους ...

Ήταν ανάγκη να έβρεις μίαν λύσην δηλαδή μίαν μέυριάν σπόνταν να την επροσάρμοζες με τέχνήν πουκάτω για να μεν φκαίννει το φλι φλο να μπορεις να περπατάς τζιαι να φκάλεις το καλοτζιάριν.  

Διαφορετικά θα εγύρευκές κανέναν τσαρίκιν μονότερον για αντικατάστασην ή κανέναν περσινόν ζευκάριν να κουτσοπεράσεις.

Ούτε κουβέντα για αγοράν καινούριου ζευκαρκού το 1975.  Εν είχαμεν ριάλια για πέταμαν
 
Πάντώς άμαν έφκαινεν το φλι φλο ούλλη η γειτοννια ελάλεν πως το συνεργατικόν εψευτήνεν τα τέλλια τα τσαρίκκια. 

Ο Αντώνης εφόρεν πάντα τα σέπο του τα ασπρομαυρα τζιαι εν είσιεν πρόβλημαν ούτε του τρπούσαν τις φτέρνες οι ακάθθες τζιαι οι σπόντες των χωράφων...  Μες τον ποταμόν επερπάταν άφοά.

Υ.Γ. Θλιβερο... Το 1974 παιδιά και μεγάλοι ήρταν πρόσφυγες με τα φλι φλο που φορούσαν.  Κάποιοι τα έχουν χωσμένα στο αρμάρι τζιαι φυλαγμένα στη μνήμη που αντιδρα και κρατά αντισταση ευλογημένη...


Φωτογραφίες: 
1) https://thumb1.shutterstock.com/display_pic_with_logo/175257626/629073578/stock-photo-old-sandals-629073578.jpg
2) https://img.buzzfeed.com/buzzfeed-static/static/2015-11/9/11/enhanced/webdr13/original-4363-1447086089-12.jpg?downsize=715:*&output-format=auto&output-quality=auto
3) https://media.apnarm.net.au/media/images/2015/11/20/9-3050032-lis201115thongs_fct1024x768_ct620x465.jpg

"Τακα-τακα''
 
Σημερα δημοσιευω κατι το οποιο οταν κυκλοφορησε στην Ελλαδα στις αρχες της δεκαετιας του '70 εκανε πολυ ''θορυβο''!  Το περιφημο ''τακα-τακα''.  

Μοδα για την νεολαια της εποχης εκεινης αλλα και ενοχλητικο για μερικους.

Για τούτα τα τάκα τάκα έφαέν η μίσή γειτονιά πάτσους τζιαι φωνές.
Ωσπου τζιαι παρετήσαμεν τα τζιαι έπνασεν η ψυσιή οι βούτσιες μας τζιαι τα φκιά ούλλης της Λεμέσου...
Έπρεπέν να προσέχεις τζι ολάς διότι αμάν έτρωες καμμιάν αδέσποτην πάνω στην τζιεφαλίν ήσουν σίουρα ζαλισμένος δκυο μέρες τζιαι τρεις νύχτες...

Ποδήλατο Τουέντυ


Κρέμα καραμελλέ

Ο Αντώνης όταν μας τραπέζωνε η μάνα μου η πονόψυχη έλεγε με έκδηλη ικανοποίηση "Εν πολλά ωραία κυρία Ελένη!"  Το ίδιο έλεγε και για κατί καππίρες με μαργαρίνη και συνοδευτικό τυριν κότσινον.

Έτος 1972 Σεπτέμβριος Μόλις είχαμεν παρουσιαστεί στο ΚΕΝ Ζ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ όπου μάθαμε γράμματα αληθινά και χορτάσαμε παιχνίδιν...

Συνταγή για την κρέμα καραμελλέ εδώ: https://cookpad.com/gr/sintages/3088916-krema-karamele?ref=sintagespareas.gr

Ποδήλατο Raleigh Carlton

Ήταν τα ποδήλατα των ονείρων μας τότε. Τα βλέπαμε στις βιτρίνες του αντιπροσώπου της Ράλλυ και Ρατς στο τέρμα της Αγίου Ανδρέου. 

Πόσοι τα ονειρευτήκαμε...  Ευτυχώς οι ιδιοκτήτες τα δανειζαν ή επέτρεπαν μια δωρεάν βόλτα...
Ήταν πρώτη του Φθινοπώρου του 1974

Το σχολείο μας ήταν πρόχειρός προσφυγικός καταυλισμός.

Η γειτονιά γεμάτη παιδιά από χωριά που πρώτη φοορά τα ακούγαμε.  Από πόλεις που δι εμέ ήτο μυθικές "Αμμόχωστός", "Μόρφου", "Κερύνεια"...

Στο μπαρ του Αντρέα το Ριτζενσυ απέναντι απο το σχολείο ιστορίες των νέων προσφύγων.....