Χριστούγεννα 1958

Ήταν Χριστούγεννά του 1958.

Μια ομάδα ανταρτών τριμελής ανέβηκε πρωί λίγο μετα την Λειτουργία των Χριστουγέννων σε ένα ξωκκλήσι της ημιορεινής Λεμεσού, κάπου ανάμεσα Παραμύθας Φασούλλας Ακαπνους Γεράσας, ποιος να ξέρει, μονάχα ένας απέμεινέ εν ζωή.

Έφτασε ο ιερέας κοντινού χωρκού.
Έφερε με χίλιες προφυλάξεις την Θεία Κοινωνία.

Ο ομαδάρχής αφού προσκύνησαν είπε "Δαπάνω πάτερ μου δύσκολόν να νηστέψουμέν σωστά.  Είμαστεν όμως νηστιτζοι που εψες να κοινωνήσουμέν.  Τζιαι που τόπος για να καθαριστούμεν...  Μες τα βουνά αντάρτες τόσον τζιαιρόν...."

"Εσεις τζι αν είσαστεν οδοιπορούντες γιε μου" απάντησεν ο λεβέντης παπάς, "Ελάτε παιθκιά μου να κοινωνήσετε να κάμετε τζι εσεις Χριστούγεννά".

Εκοινωνήσαν ευλαβικά.

Ο μεγάλός σαν καπετάνιος κλεφτών άφοβός μα έντονα προστατευτικός για του θκυο μιτσιους.

Ο καθένας τους ολόκληρη σευρά παράτολμών ενεργείων για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.

Δεν ανέβαινε κάποιος στο βουνό καταζητούμενός τζιαι αντάρτης εύκολά το πενήντα οκτω.

Επρεπέ να κινδυνεύει σε μέγιστο βαθμό.

Οι αντάρτες πόλεων ήτουν πολλά πολύτιμοι μετά τα ανθρωπομαζώματά...

Εκάτσαν ύστερα για λλίον μες την Εκκλησιάν.

"Χρόνια πολλά παιθκιά μου.

Ο Χριστός ο εν τη φάτνει τεχθεις τωρά εσκήνωσεν μες την καρκιάν σας".

Ύστερα επκιάσαν τα όπλα τους τζιαι επήραν το μονοπάτι των βουνών για το μυστικόν δρόμον του κρυσφηγέτού όπου επεράσαν έναν δύσκολόν τζιαι κρυόν σιειμώναν...

Με το Χριστόν μες τη ψυσιήν τους εις νεφρούς εις καρδίας αντέξαν ως το Φεβράρήν του πενήντα εννιά.

Ήταν τρεις, ένας πρωταντάρτης τζιαι θκυο αντάρτες είκοσι ετών από τα δεκαεφτά στους κινδύνους.

Εκείνα τα Χριστούγεννα επαρηγορήθηκαν και εστηρίχτηκάν μετά από ένα πολύ δύσκολόν έτος.

Στο βουνόν Χριστούγεννά κατάκοποι πεινασμένοι για να ζούμεν εμεις ελεύθεροί.

Ο ένας των τριών πάντα θυμόταν με ευγνωμοσύνη τον λεβέντη λευίτη και τους λόγους παρηγορίας του.

Τα Χριστούγεννα του 1960 υπέφερε ακόμη από τις κακουχίες της ανταρτικής ζωής μα έκαμεν Χριστούγεννα στην Εκκλησιάν του χωρκού του στο "μετα φόβου Θεού πιστεώς και αγάπης..." αθθυμήθηκέν τους θκυο αντάρτες που επολεμούσαν μαζί του για την πολλαγαπημένην τους πατρίδαν...

Χριστούγεννα

Παραμονές της μεγάλης εορτής και Τον αναζητούν πολλοί και πολλές με κρύφιο τρόπο.

Δεν έχουν όλα ξεπουληθεί κι ας επιμένουν τηλεοράσεις και διαδίκτυα να μας το επιβάλουν ως αξίωμα.

Αναζητούν την Θεοτόκο, την Παναγία μας που μας συντρόφευε στις φτωχογειτονιές μας και μας συντροφεύει στις φτωχικές καρδιές μας που ακόμη ελπίζουν.

Αναζητούν τον Ιωσήφ άνδρα συνετόν και σύμβολον αιώνιον υπομονής και αγαπητικής προστασίας στην προσφυγιά και την εκούσια σωστικήν δια το παιδίον εξορίαν.

Αναζητούν τον Χριστόν γεννηθέντα εν Βηθλεέμ της ελπίδος και του φωτός σε μιαν εποχήν δύσκολον και τότε και βεβαρυμένην.
 

Παραμονές της μεγάλης εορτής και στο φτωχικόν της αστοχίας μας στασίδιν Τον προσμένουμεν σε αυτήν την εσχατιάν χριστιανοσύνης όπου η εορτή του ερχομού Του δεν ήτο εύκολη στον εικοστόν αιώναν.

Μα αντέξαμεν Προπάππον ως Πάππον, Πρόγιαγιαν ως Γιαγιάν...

Ούτε φτώσιες ούτε παλμεροκρατίες εξορίες αγχόνες κέρφιου εισβολές και κατοχή, Ούτε ο τουρκικός στρατός μας έκλεψε την εορτήν ως την μόνην μας ελπίδαν.

Κύριον Ιησούν Χριστόν το μόνον μας ποκούμπιν που τους κουρσάρους των αιώνων πούρθαν και στον εικοστον πρώτον αιώναν με άλλα αποβατικά τραπεζικα και μνημονιακά και αυτοκατασροφικά.

Ούτε τζαι φέτος εννα μας την κλέψει παρά τα λάθη και τα πάθη μας Φτάνει ΝΑ ΤΟΝ ΘΕΛΗΣΟΜΕΝ ΜΕ ΤΗΝ ΦΤΩΣΙΚΉΝ ΚΑΡΔΙΑΝ ΜΑΣ.

Καλήν εσπέραν αρχοντες!  Εσπέραν ελπιδοφόραν, μες τις αστοσιες τζιαι τες καταδρομές...

Η παρέα των Ρακοσυλλέκτων

Η ΕΝ ΛΕΜΕΣΩ ΜΙΚΤΗ ΕΘΝΙΚΗ ΡΑΚΟΣΥΛΛΕΚΤΩΝ

ΓΡΑΦΗ ΑΥΣΤΗΡΑ ΓΙΑ ΚΑΛΟΚΑΡΤΟΥΣ
ΑΚΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΒΟΛΕΜΜΕΝΟΥΣ ΤΖΙΑΙ ΑΠΠΟΜΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΛΛΗΕΣ

Έναν πρωίν χάραμαν εσυνάχτειν η μικτή των ρακοσυλλεκτών στον παλιον καφενέν του Στέφανού.

Επλύναν καλά τα σιέρκα τους τζιαι εκάτσαν κύριοι στους χούμους τζιαι τις κρασιές.

Ήτούν πρωίν κόμα νύχτα έξι παρά.

Μόλις άννοιξεν ο καφενές μαειρκόν μα είχαν άνεσην.

Ήτουν καλοι πελάτες τζιαι οι τρεις είχαν τζιαι λοαρκασμόν με την εφτομάδαν.

Ο αρχηγός με τον μήναν γιατι εκουάλαν τζιαι πράματα του μάειρά τζιαι τες νύχτες έγλεπέν τον ώσπου να κλείσει να μπει μες το αυτοκίνητόν.

Ήτουν καλοπκιέρωτες το πρόσαυκόν του μαχαζιού ελάλεν ο καλός ο καφετζής.
 
Επκιάαν την κουβένταν για τους καλούς αδρώπους τζιαι τες γρουσαφένες γεναίτζιες τζιαι ύστερά έπκιαν τους έναν παράπονόν.

Ήταν τζιαι η νύχτα που ξημέρωνέν κρυά.

"Μα να με φοητσιάζει σαν ρέσσει πας την μοτόραν δεκαοκτώ χρονών κοπελλούιν!"

Ο γηραιότερός των ρακοσυλλεκτων ελάλεν τζιαι εξαναλάλεν

"Μα εν είσιεν άλλην δουλειάν.  Γεναίκα με μαχαζίν να με καταγγείλει πως εθώρουν μες τον κάδον!''

Ο μορφωμένος της παρέας, παλαιός μάνατζιερ, συνειδητός φευκός που το σύστημαν ''Εν πον ηξέρούν, ο συναδερφός στην Καλλιδρομίου άμαν είδεν μες την κάσιαν των χαρκιών την υπογραφήν Αλεξαντρος Παπαδιαμάντης.  Άρπαξεν την τζιαι εστάθειν πόξω που την Εθνικήν Βιβλιοθήκην των Αθηνών ώσπου να ξημερώσει να τα παραδώσει του Διευθυντή να πνάσει.  Τζιαι άμαν του είπαν για αμοιβήν έκαμέν τζιει "Εγω απο τον παππου μου τον κυρ Αλέξαντρο να μη με αξιώσει ο Θεός.  Μου έσωσε τη ζωή τρεις νύχτες η θύμηση του"".

"Ρε μα είχαμεν έτσι συνάδερφόν τζιαι εν τόξερά;  Εις ύγειαν του τζι αν το δω να του μετανοιάσω δέκα φορες!"

"Εις υγείαν τζιαι ο Θεός συγχωρήσει τους.  Εμάθαν να λοιδωρούν που μιτσιοι τους ρακοσυλλέκτες" ο αρχηγός ψιθύρησε χαμηλόφωνά. 

Εσιει είκοσι γρόνους.

Άμαν τζιαι απολύσαν με.  Είπα παρά κλέφτης, Ρακοσυλλέκτης τζιαι συλλέκτης "ποσκουπίδων"
 
Ο καλοκαρτος ο μάειράς εβαλέ τις σούπες στο τραπέζι.  Κοίταξε προς τα έξω και τραγούδησε ''Καλημέρα κοπέλλια!  Εξημέρωσεν τζιαι τούτη νύχτα σας.  Τζιαι μεν λυπάστε.  Η δουλειά εν προσευχή τζιαι κάθε δουλειά τα πομούσουρά της.  Εμέναν εψες ένας εφκαλεν τους χούμους σκάρτούς..."
 
Ο λιομίλητός της Μικτης εν άντεξεν "Καλά σας είπουν, Αξυναστραφοί τζιαιροί.  Άτε εις υγείαν...!"

Χριστούγεννα 1990

Τα Χριστούγεννά του 1990 φέραμε τον πελεκάνο του χωρκού να καρφώσει με περιμέτρικά ξύλα τα θρανία που ενωμένα μορφοποιούσαν την εορταστική σκηνή.

Αυλαία με σσοινί τζιαι πατανίες τζιαι πέφτζιά.

Ήταν μια γιορτή όμορφη τζιαι φτωσική όπως τα Χριστούγεννά του 1987 όταν βοήθησα το δάσκαλό Κο Νικολαίδη με τα τραγούδια της χορωδίας.

Στρατιώτης τυγχάνων απότελούσα την κοινωνικήν προσφοράν της μονάδος εις την παρακείμενην πολίχνην των Πηγαινίων.

Έτσι το έλεγαν οι πάγιές διαταγές.
 

Οι στρατιώτες της μονάδος αποτελούσαν με στολή εξόδου και τη συνοδεία δοκίμου Αξιωματικού την πλειοψηφία των επισήμων προσκέκλημένων της σχολικής εορτής του μονοδιδάσκαλού σχολείου.
 

Ο Κύριος μεριμνούσε να ζουν κάποιες στιγμές ζεστασιάς και εορταστικής θαλπωρής και οι μονάδες ανεπιθυμήτων.

Κάποτε είχαμε τον πνευματικό μας...

Κάποτε εἲχαμε τόν εὐλαβῆ ἱερέα μας, στόν ὁποῖο πηγαίναμε, λέγαμε τίς ἁμαρτίες μας, παίρναμε τή συγχώρηση τοῦ Θεοῦ, φεύγαμε μέ εἰρήνη καί νέες δυνάμεις γιά τόν ἀγῶνα τῆς ζωῆς. 

Σήμερα διώξαμε τόν ἱερέα τοῦ θεοῦ καί φέραμε ἂλλους δέκα στή θέση του. Φέραμε τόν ψυχολόγο, τόν ψυχίατρο, τό νευρολόγο, τόν κοινωνιολόγο, τόν εἰδικό μάγο καί ἂλλους παρατρεχάμενους. 

Καί κομματιάσαμε τήν ψυχή μας πηγαίνοντας ἀπό τόν ἒνα στόν ἀλλο. 

Γεμίζουμε ἒντυπα, κάνουμε "τέστ" καί παίρνουμε μέ τίς χοῦφτες τά φάρμακα καί τελικά γινόμαστε χειρότερα ἀπό πρίν. 

Καί χάνουμε τόν καιρό μας, βασανιζόμενοι καί βασανίζοντες...

Τί σημαίνουν ὃλα αὐτά; Ὃτι ὁ κίνδυνος τῶν "ἀκρίδων" εἶναι ἐν ὂψει;  Ὁ Κύριος γνωρίζει. 

Πάντως, ἂν, ὃσοι ὑποφέρουν ἀπό τέτοιες καταστάσεις, δικιμάζωνται σκληρά, ἂς σκεφθοῦμε πόσο πιό τρομερή πρέπει νά εἶναι ἡ κατάσταση πού θά δημιουργήσουν οἱ "ἀκρίδες".

Ἑπομένως ἂς προσκολληθοῦμε πιό πολύ στόν Κύριο γιά νά βροῦμε σ'αὐτόν καταφύγιο. 

Ἂς λέμε μαζί μέ τόν ἱερό Ψαλμωδό΄ "Ἀγαπήσω σε, Κύριε, ἡ ἰσχύς μου΄Κύριος στερέωμά μου καί καταφυγή μου καί ρύστης μου".

Ἂς ζητοῦμε ἀπό Αὐτόν νά φανῆ ἳλεως στούς ἀδελφούς μας πού βασανίζονται χωρίς νά μποροῦν νά βροῦν τήν εἰρήνη καί τήν γαλήνη πού λαχταροῦν. 

Οἱ δοκιμασίες πού περνοῦμε καί ὃλες οἱ ἀρνητικές ἐκδηλώσεις στή ζωή μας σήμερα ἒρχονται νά μἀς ὁδηγήσουν σέ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί ἑπομένως στή μετάνοια.

Ὑπάρχει, ἀδελφοί μου, δυνατότητα διαφυγῆς.

Ἂς μή χάσουμε τή δυνατότητα αὐτή πού ὁ Κύριος μάς δίνει. 

Μακαριστός Ἱερομ. Εὐσέβιος Βίττης

Ὁμιλίες Πνευμ. Οἰκοδομῆς στήν Ἀποκάλυψη, Τόμος Β΄.

Χριστούγεννα

Πρόγραμμα συνάντησης Γονέων - Καθηγητών (Γυμνάσιο Καθολικής 1978-1979)

Στ' Γυμνάσιο (Καθολικής) Λεμεσού

Σχολική χρονιά 1978-1979

Πρόγραμμα συνάντησης Γονέων - Καθηγητών:

 Πρωινό ωράριο:

Απογευματινό ωράριο:

"Ο Σειράς μου" - Ποίηση Αναγνωστών

Τηλέμαχος Καλλονας, Σχολάρχης και ιδρυτής του Γυμναστικού Συλλόγου "Κόροιβος"

Κώστας και Αλέξανδρος Φυτός, αθλητές του Γ.Σ.Ο.

Ο κλασσικός Αθλητισμός στην Κύπρο 1892-1925

Το γράμμα και η οδός

Οδόφραγμα Λήδρα Πάλας - Μάρτιος 1990

Ένα από τα εργόχειρά μας στο Οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας τότε το 1990 τέτοιες μέρες περίπου που αρχινούσε το πολύμηνο αντικατοχικό πανηγύρι αντίστασης κόντρα στην εισβολή και τη Διχοτόμηση.

Στο πάρκο

Ήτο γνωστός υπηρεσιακός εν τη κοινωνία.

Μα προμεσονύχτια με το κοντοτσιάτταλο το χακκίν όπως εκείνα που φορούσαν καταδρομείς το θέρος τζιαι μια φανελλούαν που τες φτηνές...
 

Με το σκυλί του έβγαιννε στο δρόμο.

Χωρίς κοινωνικά προσχήματα περπατούσαν μέχρι το πάρκο των φτωχών.

Εδώ ουδεις κρίνει τα φλι φλό του.

Ουδεις τον κατηγορεί που αφήνει το φιλήσυχο σκυλί του να ξεμουδιάσει.
 

Γράφει τους στίχους τις ιστορίες του.

Εδώ στο πάρκο είναι αισθηματίας.

Μπορεί να γράψει για τους σειράες του που του λείπουν συχνά πλέον.
Για τον σείρα του τον ΚΨΜιτζή που 19 του Ιούλη τούδωσε το πεντόλιρο που τουχρωστούσε.

Που ξερεις μπορεί να χαθούμεν να μεν έχω τζιαι τούτον το βάρος...

Φυσα το αερούδιν του Μαγιού όπως τοτε στον Άην Χρυσόστομόν στο κιόσκιν πουλαλούσαν ιστορίες με τους σειράες του για τα χωρκά τα παναήρκα τζιαι έφερνεν ο καψημιτζής ο τσιακκος κάτι τσακριν ΚΕΑΝ ή χάι σποτ ή κοκα κόλα τζιαι επίνναν να δροσιστούν τζιαι τραούδαν το καλαμαρούιν ο τραουδιστής Φύσα αεράκι φύσαμε....
 

Μιαν νύχταν μεσάνυχτα εφκαλεν μεσάνυχτα τζιαι την φτηνοφανελλούαν Στο πάρκον εν ήτουν κανένας.

Εφύσησεν αξηππα εναν αερούιν δροσάτον σαν του Πενταδακτύλου το 73.

Τότες πουταν δεκαενιά λοκατζής νύχταν μες το δάσος αμαν ετέλειωσεν η άσκηση τζιαι ήρταν τσιατήρκα να πνάσουν τζιαι κάτσαν ούλλοι ως αργα με τα άστρα.

"Δρόσος του δάσους" είπεν ο λοχίας "ευτυχία πόν πόψε ρε κοπέλια..."
Ελούθειν του κλαμάτου...
 

Α τζιαι νάταν ξανά ιχνηλάτης τζιαι βοηθός καψημιτζής τζιαι πορτάρης της Μοίρας μες σε έναν αερούιν της Κύπρου με τους σειράες του.  Τζι ας είσιεν μόνον φλι φλό τζι έναν ζευκάριν άρβυλα...

ΤΗΛΛΥΡΙΑ 1964

ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΛΑΙΟ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΕΙΣ ΟΣΟΥΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΥΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΑΠΟΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ
ΤΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΤΗΛΛΥΡΙΑ ΔΕΝ ΕΡΙΠΤΑΝ ΣΟΚΟΛΑΤΕΣ

ΤΗΛΛΥΡΙΑ 1964
 
Αύγουστος 1964: Ο βομβαρδισμός της Τηλλυρίας μέσα από την ανταπόκριση του Life
Του Ερευνητή - Εκπαιδευτικού
Γιάννη Πεγειώτη
 
Ο Αύγουστος του 1964 αποτελεί ένα από τους τραγικότερους μήνες του εικοστού αιώνα της Κύπρου. 

Μήνας αιματηρός, μήνας προάγγελος της εισβολής της Τουρκίας που θα ακολουθούσε δέκα χρόνια μετά. 

Ιστοριογραφικά ολόκληρο το έτος 1964 αποτελεί έτος κλειδί για την πορεία και την επιβίωση της Κύπρου. 

Αρχεία και έχει φωτιστεί από πληθώρα εγγράφων υπομνημάτων, τηλεγραφημάτων και σχεδίων που αποκαλύπτουν τους ρόλους και τις αληθείς προθέσεις της Μεγάλης Βρετανίας, τη διαφοροποιημένη και ευνοϊκή σε εκείνη τη συγκυρία στάση έναντι των Ελλήνων από πλευράς των Η.Π.Α (Στάση που θα αρχίσει να αλλοιώνεται από τον Ιανουάριο του 1965) και τη στάση της Σοβιετικής Ένωσης που τα τελευταία χρόνια καθώς φωτίζεται συστηματικά και σε βάθος φαντάζει συχνά εμφανώς ουδέτερη και δίγλωσση.
 
Στο περιοδικό Life (τεύχος της 21ης Αυγούστου 1964) ο Timothy Green και ο φωτογράφος Jim Pringle φωτίζουν εν μέρει τα τραγικά γεγονότα του βομβαρδισμού της Τηλλυρίας. 

Με έξι μεγάλες φωτογραφίες και ένα σύντομο περιγραφικό κείμενο προσπαθούν να καλύψουν φωτοειδησεογραφικά μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του εικοστού αιώνα της Κύπρου και τις τραγικότερες στιγμές για τα φτωχά χωριά της Τηλλυρίας. 

Στην πρώτη φωτογραφία Τούρκικο βομβαρδιστικό επιχειρεί να βυθίσει ελληνικό πλοιάριο. 

Στη δεύτερη φωτογραφία νοσοκόμοι μεταφέρουν απανθρακωμένο Έλληνα της Κύπρου. 

Οι εμπρηστικές βόμβες στην πρώτη τους χρήση στην Κύπρο. 

Στην Τρίτη διπλή φωτογραφία τεθωρακισμένο ελληνοκυπριακό όχημα στις φλόγες ενώ το σπίτι στο βάθος διάτρητο τεκμηριώνει την αγριότητα των τουρκικών βομβαρδισμών και μυδραλιοβολισμών. 

Στο πάνω μέρος ελληνοκύπριοι στρατιώτες παρακολουθούν αμήχανοι το ηχηρό βομβαρδισμό. 

Στην τέταρτη και πέμπτη φωτογραφία ο φωτοειδησεογράφος Jim Pringle πολύ κοντά στο βομβαρδισμό του Ελληνοκυπριακού πλοιαρίου φύλαξης και περιπολιών καταφέρει να συλλάβει την απόπειρα διάσωσης και διαφυγής ενός Έλληνα ναύτη μετά το κτύπημα με ρουκέτα.
 
Στο κείμενο του ο Timothy Green περιγράφει την εμπόλεμη κατάσταση στην Κύπρο ως την κλιμάκωση μιας σύγκρουσης που άρχισε αρχικά με πρωτόγονο οπλισμό και κλιμακωτά οδήγησε σε εξοπλιστική ένταση «Εισαγωγή όπλων με τον τόνο». 

Περιγράφει τον πολύ καλό οπλισμό των Τουρκοκυπρίων στο λόφο πάνω από τα Κόκκινα. 
Ξεκαθαρίζει το εύκολο του ταξιδιού από την Τουρκία στις ακτές των παραλιακών Τουρκοκυπριακών χωριών όπως τα Κόκκινα.
 
Σε μια προσπάθεια τήρησης ίσων αποστάσεων περιγράφει και τους εξοπλισμούς της Κυπριακής Κυβέρνησης μέσω του λιμανιού της Λεμεσού προς τα βουνά του Τροόδους. 

Στη συνέχεια το κείμενο περιγράφει την πτώση του ηθικού των Ελληνοκυπρίων και την έπαρση και το ανεβασμένο ηθικό των τουρκοκυπρίων μετά τους βομβαρδισμούς.
 
Όσον αφορά τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο τον Γ’ το κείμενο είναι εμφανώς αρνητικό έναντι των επιλογών και των χειρισμών του και σχεδόν επιχαίρει για την «προσγείωση» και την «απομόνωση» του μετά τους βομβαρδισμούς.
 
Μελετώντας με προσοχή τα έντυπα και τις περιοδικές εκδόσεις από τις Η.Π.Α και τη Μεγάλη Βρετανία που κυκλοφορούν από το 1963-1973 καταλήγουμε στην ύπαρξη μιας προπαγανδιστικής εύνοιας έναντι των Τουρκοκυπρίων. 

Ιδιαίτερα τα Βρετανικά έντυπα κατοπτρίζουν έντεχνα τις απόψεις του κειμένου- μελέτης του Φόρεϊν Όφις «Το Μέλλον της Κύπρου». 

Το κείμενο συντάχθηκε στις 14 Φεβρουαρίου του 1964 και αποτελεί την προσανατολιστική γραμμή πολλών βρετανικών υπηρεσιών. 

Θεωρεί δραστική λύση εκείνη που περιέχει γεωγραφικό διαχωρισμό των δύο κοινοτήτων. 

Καθορίζει άλλα τρία εναλλακτικά σενάρια δυο διχοτομικά και ένα ομοσπονδιακού τύπου με καντόνια και εικονογραφεί ανοικτά μια επιτυχή επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο. 

Ορίζει δράσεις ελέγχου της Ελληνικής κοινής γνώμης και εκφοβισμού των Ελλήνων με κινδύνους τύπου Βουλγαρίας και Αλβανίας, επικοινωνιακής σπίλωσης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ως υποστηρικτή της Σοβιετικής Ένωσης και άλλα πολλά θλιβερά. 

Επιπρόσθετα όταν προβάλλεται ο ανθρώπινος πόνος των Τουρκοκυπρίων τούτο γίνετε με υπέρ-μεγένθυνση ενώ για παράδειγμα ελάχιστα μπορεί να συναντήσει κάποιος φωτογραφικά στιγμιότυπα από το κυριολεκτικό κάψιμο της Τηλλυρίας και των χωριών της σε ξένα έντυπα. 

Ο ανθρώπινος πόνος των Ελλήνων της Κύπρου δεν είναι στρατηγικά και επικοινωνιακά πολύτιμος για κάποιους από τους ισχυρούς της γης.
 
Στα έντυπα είναι εμφανής η απουσία επαρκούς επικοινωνιακής διαχείρισης από την πλευρά μας. 

Συχνά προβληματίζουμαι αν τα μελετούσε κάποιος αρμόδιος, αν στρατηγικά αξιολογούνταν. 

Υπάρχουν κείμενα αποκαλυπτικά στον κυνισμό και την αυτάρκεια τους. Κείμενα πολύτιμα για να προϊδεαστείς, να υποπτευθείς και να προλάβεις.
 
Αύγουστος του 1964. 
Ένα αμερικάνικο περιοδικό με τεράστια κυκλοφορία αφιερώνει έξι σελίδες για το βομβαρδισμό της Κύπρου από την Τουρκία. 

Όσες ακριβώς αφιερώνει και στο Βιετνάμ στο ίδιο τεύχος.
 
Υ.Γ. Μελετώντας με προσοχή τα ιστορικά τεκμήρια του 1964 που έχουν σχέση με την Κύπρο θεωρώ σημαντική την επιστολή Τζόνσον προς Ινονού στις 5 Ιουνίου 1964. 

Το σκληρό και τελεσιγραφικό κείμενο του Αμερικανού Προέδρου τεκμηριώνει την ύπαρξη μιας σειράς «παράφωνων» ενεργειών των Αμερικανών σε σχέση με του Βρετανικούς χειρισμούς και τα σκοτεινά σχέδια. 

Αυτές οι ευνοϊκές για την Κύπρο και τον Ελληνισμό ενέργειες δεν έτυχαν σοφής αξιοποίησης από την ελληνική ηγεσία ιδιαίτερα στη Λευκωσία. 

Παγιδευμένοι σε μια προσκόλληση στη διαβούλευση με τη Βρετανία δεν αξιοποιούμε τις αμερικάνικες διαφωνίες και πρωτοβουλίες.
 
Ενώ στο παρασκήνιο στα Βρετανικά έγγραφα οι διάδοχοι του διχοτόμου Κέρκπατρικ ανησυχούν και οργίζονται για την πιθανότητα οι Αμερικάνοι και ο Γιώργος Παπανδρέου να ανατρέψουν τους άνοστους σχεδιασμούς τους. 

Οι «κυπριακές» σελίδες του βιβλίου του Αλέξη Παπαχελά «Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ – Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ 1947-1967» φωτίζουν αρκετά το έτος 1964 και τις στρατηγικές πρωτοβουλίες για την Κύπρο.
 
Τα βρετανικά αποδεσμευθέντα έγγραφα αυτού του έτους θα πρέπει να μελετηθούν με περισσή προσοχή. 

Ορίζουν πλέον καθαρά το τοπίο επέμβασης στρατιωτικής από την Τουρκία στην Κύπρο.
 
Αξιολογούν ακόμα και τις βρετανικές δυνατότητες υποδοχής Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προσφύγων στις Βάσεις.
 
Υ.Γ. 2 Μελετώντας βασανιστικά όσα έγγραφα κυκλοφορούν ως αποχαρακτηρισμένα ή έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δημοσιευθεί στην Ελλάδα, την Τουρκία, τη Μεγάλη Βρετανία, τις Η.Π.Α και την Κύπρο προβληματίζουμε για το περιεχόμενο κάποιον σημερινών ΑΠΟΡΡΗΤΩΝ εγγράφων με αντικείμενο το μέλλον της Κύπρου. 

Υπάρχει άραγε ένα σύγχρονο έγγραφο παρόμοιο με εκείνο της 14ης Φεβρουαρίου 1964;

Νεροπίστολα

 

Η γιαγιά μου η Σοφρωνία εις τη Δρούσιαν

Η γιαγιά μου εις τη Δρούσιαν έκαμνεν κάτι κιοφτέδες με τα παλλιά τα κορνμπιφ που είσιεν τα χρόνια φυλαμένα παστο ραφούιν το κτιστόν του σόσπιτου.

Ήτουν μούσκος.

Εμπόρεν να κάμει πέντε τηανιες εχάνουνταν.

Τότες εν έβρισκες κεϊμάες εύκολα.

Είσιεν ελαλούσαν τζιαι έναν πόλιπιφ που έγραφεν πόξω ελληνικά ΜΟΣΧΟΣ ΣΙΤΕΥΤΟΣ.

Χρόνια μες τους καφενέες εσυναφέρναν τον για καλόν μεζέν.

Ετρώετουν τζιαι με την κόρταν το ψουμίν τζιαι στο τηάνιν τζιαι ψιλοκομμένο μες τους κκιοφτέδες με καπήραν αλεσμένην με τες μυρωθκιές του χωρκού με την πατατούα την καλοτριμμένην.

Η γιαγιά μου η Σοφρωνία έκαμνεν τζιαι μιαν σαλάταν με γλιστιρίαν τοματαν κρομμύδιν της Αθκιας αγγουράκια που τες φρακτάες μας καππάριν...

Τζιαι στο τραπέζιν ευπροσδεκτος όποιος έρεσσεν πόξω που το σπίτιν μας για τα ππιούρκα τζιαι το σπίτιν της θείας της Μαρούλλας τζιαι του θείου του Αντρέα που ήταν το τελευταίον του χωρκού.
 
"Να φέρεις τζιαι θκυο πόλιπιφ που την Συνεργατικήν!"

Αχ κυρ Αλέξανδρε Παπαδιαμάντη

Γυρεύκω σε έτσι νύχταν θκιαμάντι

θκυο λέξεις μόνον να μου πεις αντρώσιν αστοσιάς, 

η καρκιά να μεν ποδώσει..

Όταν επλησίαζεν ο Δεκαπενταούστος

Όταν επλησίαζεν ο Δεκαπενταούστος της Παναγίας στους παλλιους τζιαιρούς ούλλοι που εζιούσαν εξ ανάγκης παραχωρκού επεθυμούσαν να στραφούν εις το χωρκόν τους.

Οι Δρουσιώτες είχαν τούτην την τάξην.

Δεκαπεντάουστος εις το χωρκόν τους στην εκκλησιαν του Αη Πιφάνη.

Νεοφυτος Πεγειωτης

Από τη ΔΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΟΚΑ

Κατόπιν, περί το έτος 1952 ή 53, ενεγράφει εις το Γυμνάσιον της Πόλεως Χρυσοχούς όπου ζει πλέον στο ενθουσιώδες κλίμα των ενωτικών προετοιμασιών και των κινητοποιήσεων της Πόλεως Χρυσοχούς. 

Με το ξέσπασμα του αγώνα μετέχει ως επικεφαλής στις μαχητικές μαθητικές διαδηλώσεις.

Σύμφωνα δε με μαρτυρία συμμαθητού του, ήταν ο αξιοθαύμαστος μπροστάρης σημαιοφόρος των μαχητικών κινητοποιήσεων. 

Επιπρόσθετα μετέχει σε ποικίλες δραστηριότητες της τοπικής δράσεως της ΕΟΚΑ για τις οποίες γνωρίζουμε λιγοστά από τη μεγάλη του αδελφή. 

Ο ίδιος ομολόγησε μόνο μια φορά έξω από σπίτι στο Προδρόμι: «Εδώ έμενε ένας παππούς που ήρθε από το Κάϊρο και μας βοήθησε πολύ. 

Όταν τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν λάβαμε όλοι μέτρα για να αποφύγουμε τη σύλληψη, Όμως ο παππούς δε λύγισε, δεν πρόδωσε και γλυτώσαμε.» 
Γνωρίζουμε επίσης από έμμεση πληροφορία ότι οΤούρκος αστυνομικός Λισανής, στυγνός κατόπιν βασανιστής του Ευαγόρα Παλληκαρίδη είχε προειδοποιήσει τον πατέρα του, Ττοουλή, ότι ο Νεόφυτος είχε «κακές παρέες». 

Κακές παρέες ήταν το στέλεχος της ΕΟΚΑ Στυλιανού Γεώργιος και οι άλλοι δύο ηρωομάρτυρες του Νέου Χωρίου, Γεώργιος Αναστάση και Βάσος Παναγή.
 
Κατά την περίοδο αυτήν η οικογένεια του χειμάζεται από 
πειρασμική δυσκολία η οποία προοδευτικά θα οδηγήσει σε απαρφανισμό, μετά την αποχώρηση του πατέρα από την οικογενειακή εστία. 

Η δοκιμασία αυτή τον λυπεί ιδιαίτερα και σταδιακά θα τον επιφορτίσει με ποικίλες ευθύνες προστασίας της μητρός και των μικρότερων αδελφών του. 

Καθήκον που θα επιτελέσει αγόγγυστα επί δεκαετίες, ενώ με αυτοθυσία θα αποφεύγει να κατακρίνει τον πατέρα του, μέχρι την τελευταίαν στιγμή του βίου του.
 
Περί τα τέλη του 1956 αρχής του 1957 αποφασίζει να μεταβεί στη Λεμεσό. 

Η μετακίνηση αυτή είναι συνδεδεμένη με δυο εκδοχές. 

Το σίγουρο είναι το γεγονός ότι μετά την εκτέλεση του Λισανή, σύμφωνα με μαρτυρία της αδελφής του, οι Βρετανοί τον αναζητούν αλλά διαφεύγει. 

Αρχίζει να χρησιμοποιεί το Νεόφυτος Χριστοδούλου ως ονοματεπώνυμο, αντί το Νεόφυτος Πεγειώτης, γεγονός που θα τον σώσει, όταν θα καταζητηθεί και θα δυσκολέψει τους Άγγλους στην καταδίωξη του.
 
Στην Λεμεσό θα ενταχθεί και πάλιν στη δράση της ΕΟΚΑ, παράλληλα με τον αγώνα επιβίωσης και βιοπάλης σε μια πόλη εν πολλοίς άγνωστη του. 

Μετά από έρευνα έχουμε, σε ένα πρώτο περίγραμμα, σχηματοποιήσει τη δράση του, για την οποίαν δεν ομιλούσεν συχνά. 

Λιγοστά μας είχε πει, κυρίως προς φρονηματισμό και κατόπιν πιέσεως. 

Ήθελε να δημιουργεί την εικόναν του απλού μέλους, ενώ για κάποιες από τις αποστολές του δεν μίλησε ποτέ, ιδιαίτερα για τις παράτολμες ενέργειες του, για τις μεταφορές χειροβομβίδων, για τις συνεχείς κατασκευές βομβών, για τις μαχητικές ομάδες σαμποτέρ, το ρόλο του στη δημιουργία κρυπτών. 

Για τις πάμπολλες νυχτερινές, εν κρυπτώ ενέργειες, σιγούσε ευσυνειδήτως. 

Οτιδήποτε θα τον μετακινούσε από την ιδιότητα του άγνωστου μαχητή πόλεως σε δόξες και τιμές και υπέρ-προβολές το απέφευγε ενσυνείδητα. 

Όταν ολίγον καιρόν προ του θανάτου του, γείτονας του καφενείου και των ενοικιαζόμενων δωματίων του «Ψεύτη», θα του ομολογούσε κατ΄ιδίαν πως παρακολουθώντας μικρός αυτός από το παράθυρο, τα απέναντιορμητήρια, γνώριζε και θυμόταν νυχτερινές ενέργειες και εξόδους που σοβαροί μετρημένοι με τον αγαπητό του συναγωνιστή Αντρέα Κουζουπή, ωσάν σκιές με μεγίστη σοβαρότηταν ενεργούσαν, θα τον τραβούσε στην άκρη της καλοκαιρινής αυλής του νυχτερινού λαϊκού εστιατορίου- καφενείου. 

Θα ομιλούσαν για ώρες. Έκπληκτος από τη γνώση του νυχτερινού τότε παρατηρητή και συγκινημένος θα του ομολογούσε: «Κύριε Γιώργο, γι΄ αυτά ούτε τα παιδιά μου δεν γνωρίζουν».
 
Θα συνομιλούσαν ακόμη λίγο και εν κατακλείδι θα έλεγε στον συνομιλητή του, γιο του πωλητή παγωτού που ήτον παράτολμος μαντατοφόρος της ΕΟΚΑ.
 
Θα του έλεγε συγκινημένος, με τη γνωστή αρχοντιά του: «Εμείς γιε μου επράξαμε το καθήκον μας».
 
Στη Λεμεσό ο Νεόφυτος Πεγειώτης θα συνεργαστεί με τον Ανδρέα Κουζουπή ο οποίος θα τον μυήσει εις την τοπική δράση της ΕΟΚΑ τον Φεβρουάριο του έτους 1957. 

Μαζί θα εργαστούν εν συνέσει και αγάπη μέχρι τη σύλληψη του ομαδάρχη του Ανδρέα Κουζουπή, κατά τη διάρκεια του ανθρωπομαζώματος του έτους 1958. Αρχικό ορμητήριο τους, το σπίτι του Ευριπίδη Κυριακίδη, (Ψεύτη) ευρισκόμενο επί της Λεοντίου Α΄(τώρα Λεωφ. Μακαρίου του Γ΄). 

Εδώ ο Κυριακίδης διετήρει καφενείον- ενοικιαζόμενα δωμάτια που παρείχε την αναγκαία κάλυψη των επαναστατικών δραστηριοτήτων. 

Έναντι του μικρού ορμητηρίου σε μικράν σχετικά απόσταση ζούσε η αγαπητή γιαγιά Κυριακού ο κεντρικός κλάδος των εκ μητρός συγγενών του εις Λεμεσό. 

Πρόσωπον οσιακόν το οποίον έπαιξε σημαντικό, αθόρυβο ρόλο εις τον εν προκοπή και σύνεση βίον του εις την πόλη της νέας Αμαθούντας. 

Τον ενουθέταν δια του θυσιακού παραδείγματος της, τον συνέδεσε με όλους τους παροικούντες εξ αίματος συγγενείς τους, δια να βιώνει την αναγκαία αγάπη και συμπαράσταση. 

Τον προέτρεπε να συναντάτε και με την άλλη γιαγιά που ζούσε στην πόλη, την γιαγιά - Μαρία η οποία κατοικούσε εις το άκρον της πόλεως με τις κόρες και τα εγγόνια της.

Εδώ κατοικούσαν και οι εξαδέλφες του, Νίκη και Φροσούλα, πρόσωπα με σημαντικό ρόλο στη διάσωση του, κατά την περίοδο της καταδίωξης του.
 
Καθ’ ολόκληρο το έτος 1957 θα εργαστούν ως ομάδα με τον Ανδρέα Κουζουπή, τον Νίκον Κουζουπήν και μια σειράν άλλων συνεργατών. 

Εις την αναφορά, τόσον του ιδίου όσον και ενός ακόμη της ομάδας σαμποτέρ, μνημονεύονται οι πιο κάτω μετέχοντες εις την ομάδα δολιοφθορέων καθώς και άλλοι συνεργάτες: Νίκος Κουζουπής, Ανδρέας Κουζουπής, Α. Κενεβέζος, Τάκης Προκοπίου. Πάμπος Παπαδόπουλος, Χαράλαμπος Θρασυβούλου. 

Λουκάς Κυπριανού, Ανδρέας Αυγουστή, Πάμπος Γεωργιάδης. Μελής Κανάκης, Πετράκης Αναστασίου και Ανδρέας Βαρναβίδης.
 
Από συζητήσεις που είχαμε, τόσο με τον ίδιο, όσο και παλαιότερα με τον ομαδάρχη του, εδιεφάνει η μυστική συνεργασία της ομάδας με τον διευθυντή του Κεραμείου Λεμεσού Γεώργιο Δημητριάδη, μυθικό κατασκευαστή όπλων για την ΕΟΚΑ, ακραία αποτελεσματικό και επινοητικό μηχανουργό. 

Κοντά του, ο Νεόφυτος Πεγειώτης θα εκπαιδευτεί ως θερμαστής κεραμείου, υπό την εποπτεία ειδικών εκπαιδευτών και σύντομα θα εξελιχθεί στον καλύτερον θερμαστή του νησιού, γεγονός που θα τον βοηθήσει στη στήριξη της χειμαζόμενης οικογένειας του, αλλά και θα τον θωρακίσει με ειδική τεχνογνωσία περί της εκρηκτικής συμπεριφοράς των υγρών και στερεών εύφλεκτων υλικών, γνωσιολογική θωράκιση, πολύτιμη για την ΕΟΚΑ. 

Ο Δημητριάδης θα επιτρέψει την κοπή βλημάτων στο εργοστάσιο, αφού θα ενεργοποιήσει θορυβώδεις μηχανές εν μέσω της νυχτός δια να αποκρύψουν τη συνεχή εργασία του κόφτη μετάλλων. 

Μετά από τη νύχτα αυτή ο Δημητριάδης θα παρατηρεί άγρυπνα τον νεαρό αγωνιστή και κατά την δύσκολη στιγμή της διαφυγής, θα τον ενισχύσει οικονομικά και θα τον προειδοποιήσει για τις δυσκολίες και τους κινδύνους της περιόδου κατά την οποίαν θα συνέχιζε την επαναστατική δράση ως καταζητούμενος μαχητής εντός της πόλεως.
 
Κατά την περίοδο της συνεργασίας με τον ομαδάρχη του Ανδρέα Κουζουπή θα διαχειριστούν μαζί ποικίλα ζητήματα συνδεδεμένοι με τη φύλαξη υλικών κατασκευής βομβών, τη μετακίνηση τους, την ασφαλή τους φύλαξη, τη μεταφορά χειροβομβίδων και οπλισμού.
 
Σε αυτή τη φάση θα συνεργαστούν με τον Νεοκλή και την Ελένη Χριστοφορίδου οι οποίοι θα τους παραχωρήσουν χώρο για τη φύλαξη των υλικών τους. 

Ο Νεοκλής κατάγεται από τη Δρούσια από τη ξακουστή στη Λαόνα οικογένεια Χριστοφορκά. 

Είναι ο υιός του αναδόχου του Νεόφυτου. 

Τους συνδέει βαθύς πνευματικός δεσμός που θα κρατήσει μέχρι το τέλος του βίου του. 

Ο Νεόφυτος Χριστοφορκάς είχε επιλέξει το 1939 να δώσει στον βαφτιστικό του το όνομα Νεόφυτος κληρονομώντας του τη μεγάλη του αρχοντιά και την αγάπη του ασκητή της Εγκλείστρας.
 
Ο Νεοκλής και η Ελένη, θα τους στηρίξουν ποικιλοτρόπως, μέχρι τη δημιουργία της εργομετρικά και ειδικά, πολύ-αναζητούμενης, κατασκευασμένης κρύπτης εύφλεκτων υλικών της οδού Ευριπίδου παρά την Β΄ Αστική Λεμεσού, σε ένα από τα δυο ενοικιαζόμενα δωμάτια που εκμισθώνει ο Νεόφυτος και οι συναγωνιστές του μετά από την ανάγκη δημιουργίας και νέου ορμητηρίου εκτός από αυτό της Λεοντίου Α΄.
 
Στην οδό Ευριπίδου θα εργαστούν με άκρα μυστικότητα νύχτα και ημέρα οι δυο δολιοφθορείς και κατασκευαστές βομβών. 

Ο ομαδάρχης Ανδρέας Κουζουπής και ο έμπιστος συναγωνιστής του Νεόφυτος Πεγειώτης. 

Στόχος η δημιουργία οπλισμένης με σκυρόδεμα κρύπτης, ελεγχόμενης θερμοκρασίας βάθους 1.5 μέτρων. 

Μια εργασία που θα κρατήσει μέρες και θα στεφθεί με επιτυχία μετά από μύριους κινδύνους. 

Και όλα αυτά χωρίς να δοθεί η παραμικρή υποψία στην καλή οικοδέσποινα και στους περίοικους.
 
Τα υλικά (χώματα, μπάζα) μετά το αργό σιγαλινό σκάψιμο θα μεταφέρονταν με το αυτοκίνητο του Κουζουπή. 

Ενώ θα μεταφέρουν με προσοχή εντός του δωματίου όλα τα αναγκαία για την οικοδόμηση και τη θωράκιση των τοιχωμάτων.
 
Όταν συν Θεώ θα οικοδομήσουν τα τοιχώματα θα μεταφέρουν τα υλικά από την κρύπτη του Νεοκλή και κυριολεκτικά θα ανακουφιστούν όταν εναποθέσουν από πάνω την πλάκα του περίτεχνου σφραγίσματος.
 
Νέες όμως περιπέτειες και κίνδυνοι θα τους αναμένουν...

Ο παππούς μου ο Γιαννής

Ο παππούς μου ο Γιαννής Τήλλυρος, ο Γιαννής του Δασκάλου.

Η οικογενειακή μας ρίζα.

"Ο πλάτανος" καθώς έλεγε με σοφία ο παππούς ο Νικοτσάρας το άλλον αγκωνάριν μας.

Ήταν παράδειγμα ηρέμου δυνάμεως, ψυχικής και σωματικής.

Γεωργός και κτηνοτρόφος με την ιερήν των λέξεων ομορφιάν.

Μας δίδαξε πολλά η υπομονή και η επιμονή του.

Θησαυρός μας

Το δέσιμό του με τη γη και τον Ακάμα.

Η αγάπη του για τη γιαγια μας Σοφρωνία.

Το ανεξίκακον το ταπεινόν και αγαπητικόν του βίου του.

Η μεγάλη αγάπη του για τους πτωχούς.

Η φιλοξενία του.

Η αποφυγή κάθε έριδας.

Η ανύποκριτή αγάπη του για τους συγγενείς του, τους κουμπάρους και ξεχωριστά για τους φίλους, τους χωριανούς και τους συντοπιίτες του.

Το παράδειγμα του.

Η αγάπη του για την παραδοσιακή μουσική και τα τσιαττίσματα.

Πολλά με διδαξε η αγάπη του για την Εκκλησίαν μας.

Η προσωπική του σχέση με τον Άγιον Κόνωνα.

Η αγάπη του για τα Μοναστήρκα μας, τον Άγιον Γεώργιον τον Νικοξυλίτην και τον Άγιον Επιφάνιον μας.